Δάφνη η μεζέρειος

Δάφνη η μεζέρειος

Bιότοπος – περιγραφή
H λατινική ονομασία του βοτάνου είναι DAPHNE mezereum (Δάφνη η μεζέρειος). Ανήκει στην οικογένεια των Θυμελαιωδών. Φύεται σε όλη την Ευρώπη και τη βόρειο Ασία. Στη χώρα μας συναντάται κύρια στην Μακεδονία με τις ονομασίες Χαμοληά ή Λυκονουρά.

Φυτό διαδεδομένο μέσα σε θαμνότοπους, σε δάση φυλλοβόλων δένδρων και σε δάση οξιάς. Φυτρώνει μέχρι την αλπική ζώνη. Είναι προστατευόμενο φυτό.
Θάμνος που φτάνει σε ύψος τα 110 εκατοστά. Κλαδιά σκούρου χρώματος και λίγο διακλαδιζόμενο. Φυλλοβόλος. Φύλλα λογχοειδή, λεπτά, ανοιχτοπράσινα. Ανθη σωληνοειδή με 4 πέταλα, μικρά, ρόδινα, πορφυρά, εύοσμα, που ανοίγουν σε βότρεις κατά μήκος των κλάδων, πριν την εμφάνιση των φύλλων. Τα άνθη είναι ερμαφρόδιτα (έχουν και αρσενικά και θηλυκά όργανα) και γονιμοποιούνται από τις μέλισσες, μύγες και άλλα έντομα
Καρπός σαρκώδης με ένα σπόρο, κόκκινο άλικο. Ωριμος έχει το πάχος μπιζελιού και γεύση δριμεία. Η φλούδα του δένδρου και ο σαρκώδης καρπός είναι εξαιρετικά δηλητηριώδη. Η μουσκεμένη φλούδα προκαλεί επάνω στο δέρμα καψίματα, φλύκταινες και πρηξίματα. Μπορεί κανείς να δηλητηριαστεί με τον καρπό ή μασώντας την φλούδα. Η πρόγνωση είναι θετική έχουν όμως συμβεί και θάνατοι. Δέκα έως 12 καρποί του φυτού μπορεί να επιφέρουν τον θάνατο. Μετά την ανάρρωση του ανθρώπου που δηλητηριάστηκε παρουσιάζονται νευρικές διαταραχές.

Ιστορικά στοιχεία
Βότανο γνωστό από τους Αρχαίους Ελληνες οι οποίοι την χρησιμοποιούσαν στην θεραπευτική. Το βότανο έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν για την θεραπεία των ρευματισμών και ήπιων ελκών, αλλά λόγω της τοξικής φύσης του δεν θεωρείται ασφαλές. Από τα φύλλα του φυτού λαμβάνεται μία χρωστική πρασινωπή-καφέ που χρησιμοποιούσαν για βαφή.
Στη Σιβηρία χρησιμοποιούσαν τον φλοιό του φυτού ως αντίδοτο στα δαγκώματα φιδιών. Αν και σήμερα αναφέρεται ότι 10-12 ράγες μπορούν να επιφέρουν τον θάνατο αν ληφθούν εσωτερικά, στη Ρωσία οι αγρότες χρησιμοποιούσαν τις ράγες ως καθαρτικό χρησιμοποιώντας για το ρόφημα 30 ράγες του φυτού. Αν η αναφορά είναι σωστή πιθανότατα η προετοιμασία του ροφήματος (βρασμός) ίσως εξουδετέρωνε τις δηλητηριώδεις ουσίες.

Συστατικά – χαρακτήρας
Ολο το φυτό περιέχει μία δριμεία γλυκοσιδική ουσία, την δαφνίνη, ουμπελλιφερόνη (κουμαρίνη) και μία τοξική ρητίνη, την μεζερεΐνη. Αυτές οι ουσίες ερευνούνται εδώ και πολλά χρόνια για την επίδραση τους στη θεραπεία της λευχαιμίας.

Ανθιση – συλλογή – χρησιμοποιούμενα μέρη
Ανθίζει από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Απρίλιο. Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιείται ο φλοιός των νέων κλάδων. Οι σπόροι ωριμάζουν από τον Ιούνιο μέχρι τον Αύγουστο.

Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις
Η Δάφνη η μεζέρειος ήταν άλλοτε φαρμακευτική και την χρησιμοποιούσαν σαν εμετικό, μαλακτικό και ερεθιστικό. Σήμερα έχει εγκαταλειφθεί από την αλλοπαθητική ιατρική. Το βότανο δρα ως αντιρευματικό, αντισμηγματορροϊκό, καθαρτικό, διουρητικό, εμετοϊκό και διεγερτικό.
Στην ομοιοπαθητική παρασκευάζουν ένα βάμμα από τον νωπό φλοιό. Το χρησιμοποιούν εναντίον ορισμένων δερματίτιδων και διαφόρων φλεγμονών των βλεννογόνων.
Ο φλοιός της ρίζας είναι το πιο δραστικός από τον φλοιό των νεαρών κλαδιών του φυτού. Μια αλοιφή που παράγεται από τον φλοιό της ρίζας έχει ευεργετική επίδραση σε ήπια έλκη και ρευματικές αρθρώσεις. Η αλοιφή δεν πρέπει να τοποθετείται σε περιοχή που υπάρχει λύση της συνεχείας του δέρματος.

Παρασκευή και δοσολογία
Το βότανο δεν λαμβάνεται εσωτερικά εκτός από τα βάμματα .

Προφυλάξεις
Η Δάφνη η μεζέρειος είναι πολύ δριμεία, δηλητηριώδης και ερεθιστική για το δέρμα.
Εχει γίνει αιτία πολλών σοβαρών δηλητηριάσεων. Πρέπει να αποφεύγεται η χρήση αυτού του δηλητηριώδους φυτού χωρίς συνταγή γιατρού. Αλλα είδη του γένους Daphne περικλείουν παρόμοιες ουσίες. Είναι όλα τους δηλητηριώδη. Σε περίπτωση που δημιουργηθούν φλύκταινες από την επαφή του χυμού με το δέρμα οι βλάβες θα βελτιωθούν αισθητά μετά από 24 έως 48 ώρες. Στο διάστημα αυτό ανακουφίζουν και βοηθούν οι κομπρέσες με ζεστό μίγμα νερού και ξυδιού.

Y.Γ: Όλα τα προηγούμενα άρθρα της στήλης μπορούμε να τα βρούμε στη διεύθυνση www.herb.gr.