ΡΗΣΕΙΣ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΟΡΤΗ ΤΩΝ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ

ΡΗΣΕΙΣ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΟΡΤΗ ΤΩΝ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ

«Και βαπτίζεται ο Χριστός… για να γίνει σ’ εμάς παράδειγμα και υπογραμμός για το βάπτισμα».
(Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός)
«Βαπτίσθηκε ο Χριστός, όχι για να συγχωρεθούν οι αμαρτίες Του (διότι ήταν αναμάρτητος) αλλά, βαπτίσθηκε ενώ ήταν αναμάρτητος, για να δώσει θεία χάρη και αξία στους βαπτιζομένους».
(Άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων)
«Αυτή είναι η ημέρα κατά την οποία ο Χριστός βαπτίσθηκε και αγίασε τα νερά. Γι’ αυτό βέβαια και τα μεσάνυχτα αυτής της γιορτής όλοι φέρνουν νερό και το τοποθετούν μέσα στο σπίτι, φυλάγοντας το όλο τον χρόνο, επειδή σήμερα αγιάσθηκαν τα νερά.
Και το θαύμα τον αγιασμού των νερών γίνεται φανερό από το ότι δεν αλλοιώνεται το νερό με το πέρασμα του χρόνου, αλλά ολόκληρο τον χρόνο και πολλές φορές δύο και τρία χρόνια παραμένει καθαρό και φρέσκο το νερό που αντλήθηκε σήμερα, και βρίσκεται μετά από τόσο χρόνο σε ίση αξία και κατάσταση με το νερό που μόλις πριν από λίγο πήραν από την πηγή».
(Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος)
«Η περιστερά είναι «ήμερο ζώο και καθαρό. Επειδή λοιπόν και το Πνεύμα είναι Πνεύμα πραότητας, γι’ αυτό φανερώνεται και σ’ αυτό». Και ο Μεσσίας είναι πράος και ταπεινός στην καρδιά (Ματθ. ια’ 29, κα’ 5) και συνιστά την πραότητα στους διακόνους του (Ματθ. ι 16) και για τους πράους επιφυλάσσει ως κληρονομιά τη γη (Ματθ. ε’ 5). Δεν κατεβαίνει το Πνεύμα με τη μορφή αετού, που, αν και είναι ο βασιλιάς των πτηνών, είναι όμως σαρκοφάγο πτηνό, αλλά κατεβαίνει με τη μορφή περιστεράς, της οποίας κανένα άλλο πτηνό δεν είναι περισσότερο άκακο και αβλαβές.
Η περιστερά ήταν το μόνο από τα πτηνά που προσφερόταν ως θυσία (Λευιτ. α 14) και ο Χριστός δια του αιωνίου Πνεύματος, πρόσφερε τον εαυτό Του άμεμπτη θυσία στον Θεό. Η περιστερά ακόμη ήταν το έμβλημα της καθαρότητας. Και η εμφάνιση της εδώ συμφωνεί προς τη γλυκύτητα και τον ειρηνικό χαρακτήρα της βασιλείας του Χριστού».
(Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος)
«Ο Ιωάννης βαπτίζει και έρχεται ο Χριστός να βαπτιστεί, για να αγιάσει ενδεχομένως και τον βαπτιστή, και όπως είναι ολοφάνερο για να θάψει μέσα στο νερό όλον τον παλαιό Αδάμ και να αγιάσει πριν από αυτούς και για χάρη τους τον Ιορδάνη».
(Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος)
«Είδες, αγαπητέ, πόσα και τι μεγάλα αγαθά θα ζημιωνόμασταν, εάν ο Κύριος συμφωνούσε με την παράκληση του Ιωάννη και δεν βαπτιζόταν; Διότι ήταν κλεισμένοι οι ουρανοί, πριν απ’ αυτό το γεγονός, και αδιάβατη ήταν η ουράνια χώρα. Στα κάτω κατεβαίναμε, στα επάνω όμως δεν ανεβαίναμε. Και μόνο ο Δεσπότης βαπτίσθηκε και «έκανε καινούργιο τον παλαιό άνθρωπο» (Πρβλ. Κολ. γ’ 9) και την εξουσία της υιοθεσίας του εμπιστεύθηκε και πάλι. «Κι αμέσως άνοιξαν σ’ αυτόν οι ουρανοί».
Έγινε συμφιλίωση των ορατών με τα αόρατα, γέμισαν με χαρά τα ουράνια τάγματα, θεραπεύθηκαν τα επίγεια νοσήματα, έγιναν γνωστά τα απόρρητα πράγματα, συμφιλιώθηκαν τα εχθρικά.

Διότι άκουγες τον Ευαγγελιστή να λέει «άνοιξαν σ’ αυτόν οι ουρανοί» . Και αυτό έγινε για χάρη τριών παράξενων πραγμάτων. Επειδή, όταν βαπτιζόταν ο νυμφίος Χριστός, έπρεπε ο ουράνιος θάλαμος να ανοίξει τις λαμπερές του πύλες. Και επίσης όταν το Άγιο Πνεύμα με μορφή περιστεράς κατέρχονταν και η φωνή του Πατέρα ακούγονταν παντού, έπρεπε οι επουράνιες πύλες να είναι ανοιχτές (Πρβλ. Ψαλμ. κγ’ 7). «Και αμέσως άνοιξαν οι ουρανοί και φωνή από τους ουρανούς έλεγε, Αυτός είναι ο αγαπητός μου Υιός, στον οποίον ευαρεστούμαι».
(Άγιος Ιππόλυτος Ρώμης)
«Βαπτίζομαι από εσένα τον δούλο, ώστε κανένας βασιλιάς ή άνθρωπος με αξίωμα να μη περιφρονήσει το να βαπτιστεί από απλό ιερέα».
(Άγιος Ιππόλυτος Ρώμης)
«Ο Χριστός, αν και δεν είχε ανάγκη να καθαριστεί με το Βάπτισμα, γιατί ποια ανάγκη έχει η αυτοκάθαρση να καθαριστεί; Παρ’ όλα αυτά, αυτός καθαρίζεται και βαπτίζεται σήμερα για χάρη του Αδάμ, ο οποίος έπεσε στη λάσπη της αμαρτίας, και γι’ αυτό χρειαζόταν να καθαριστεί από αυτήν».
(Ἄγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης)

"Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΒΑΠΤΙΖΕΤΑΙ , ΑΣ ΦΩΤΙΣΘΩΜΕΝ ΜΑΖΙ ΤΟΥ!"_
ΑΓ. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ

«Μυηθείτε εις την φωταγωγίαν η οποία πηγάζει από εκεί,
παίρνοντες φως καθαρώτερον και δυνατότερον από την Τριάδα»

«Πάλιν ο Ιησούς μου, και πάλιν μυστήριον. Μυστήριον το οποίο δεν είναι ψεύτικον ούτε απρεπές, ούτε προέρχεται από την ελληνικήν (σημ. ειδωλολατρική) πλάνην και την μέθην (διότι εγώ έτσι αποκαλώ τα της λατρείας των και νομίζω ότι αυτό κάνει και κάθε λογικός άνθρωπος), αλλά και μυστήριον και θείον και υψηλόν και δημιουργεί λαμπρότητα.
Διότι η αγία ημέρα των Φώτων, εις την οποίαν έχομεν φτάσει και την οποίαν έχομεν αξιωθή να εορτάσωμεν , έχει μεν ως αρχήν το βάπτισμα του Χριστού μου, του αληθινού φωτός το οποίον φωτίζει κάθε άνθρωπο ο οποίος έρχεται εις τον κόσμον, πραγματοποιεί δε τον καθαρισμόν μου και βοηθεί το φως το οποίον έχομεν λάβει από τον Θεόν κατά την δημιουργίαν και το οποίον έχομεν κάνει να σκοτεινιάση και να αδυνατίση.
Ακούσατε λοιπόν την φωνήν του Θεού, η οποία εις εμένα μεν, τον οπαδό και τον εξηγητήν των τοιούτων πραγμάτων, ακούγεται πολύ δυνατά, μακάρι δε να ακουσθή και σε σας: «Εγώ είμαι το φως του κόσμου» και δια τον λόγον αυτόν· «πλησιάσετέ τον και πάρετε φως, και τα πρόσωπά σας δεν θα σκιασθούν από εντροπήν», επειδή έχουν την σφραγίδα του αληθινού φωτός. Να, ευκαιρία αναγεννήσεως, ας γίνωμεν ουράνιοι.
Να, καιρός αναδημιουργίας, ας ξαναβρούμε τον πρώτον Αδάμ. Να μην μείνωμεν εκείνο το οποίον είμεθα, αλλά να γίνωμεν εκείνο το οποίον ήμεθα κάποτε. Το φως φωτίζει μέσα εις το σκοτάδι με την παρούσαν ζωήν και την σάρκα.
Και το καταδιώκει μεν, αλλά δεν κατορθώνει να το εξουδετερώση το σκοτάδι, η εχθρική δηλαδή δύναμις, η οποία επιτίθεται μεν από θρασύτητα εις εκείνον ο οποίος ομοιάζει προς τον Αδάμ, αλλά πέφτει επάνω εις τον Θεόν και νικάται, δια να ρίπτωμεν από πάνω μας το σκοτάδι και να πλησιάζωμεν προς το φως και να γινώμεθα τέλειον φως, τέκνα τελείου φωτός.
Βλέπετε την ωραιότητα της ημέρας; Βλέπετε την δύναμιν του μυστηρίου; Δεν έχετε υψωθή από την γην; Δεν έχετε τοποθετηθή καθαρά επάνω, αφού ανυψωθήκατε από την φωνήν και τους πνευματικούς μου λόγους;
[…] Ο ίδιος Λόγος είναι και φοβερός εξ αιτίας της φύσεώς του, δι’ εκείνους οι οποίοι δεν είναι άξιοι και ικανός, εξ αιτίας της αγάπης του προς τον άνθρωπον, να εισέλθει εις εκείνους οι οποίοι έχουν προετοιμασθή κατ’ αυτόν τον τρόπον και εις όσους, αφού έχουν εκδιώξει το ακάθαρτον και υλικόν πνεύμα των ψυχών, εκαθάρισαν τας ψυχάς των και τας εστόλισαν με την καθαράν γνώσιν, την οποίαν δεν άφησαν ούτε αργήν ούτε άπρακτον, ώστε να κυριευθή πάλιν από τα επτά πνεύματα της κακίας, τα οποία είναι τόσα όσα και τα πνεύματα της αρετής και τα οποία επιτίθενται με μεγαλυτέραν ορμήν (διότι είναι πιο αξιέπαινον εκείνο το οποίο κατορθώνεται δυσκολώτερα).
Και εις εκείνους οι οποίοι, εκτός από το να αποφεύγουν την κακίαν εργάζονται και την αρετήν, αφού έβαλαν μέσα των όσον περισσότερον ημπόρουν ολόκληρον τον Χριστόν, εις τρόπον ώστε να μην εύρη η πονηρά δύναμις κανένα κενόν δια να εισέλθη και να τα συμπληρώση, και να γίνουν τα τελευταία χειρότερα από τα πρώτα, λόγω του ότι η επίθεσις είναι πιο ισχυρά και η φρουρά πιο ασφαλής και δυσκολοκυρίευτος.
Όταν θα φυλάξωμεν πολύ προσεκτικά την ψυχήν μας και ετοιμάσωμεν την καρδία μας δια πνευματικάς αναβάσεις, και ετοιμάσωμεν εις τους εαυτούς μας πρωτοκαλλιέργητα χωράφια, και σπείρωμεν καρπόν δικαιοσύνης…
[…] Επειδή η ουσία της εορτής είναι το να ενθυμούμεθα τον Θεόν, ας σκεφτούμε τον Θεόν. Διότι νομίζω ότι και ο ήχος από εκείνους οι οποίοι εορτάζουν εις την άλλην ζωήν, όπου είναι η κατοικία όλων όσων ευφραίνονται, δεν είναι τίποτε άλλο παρά ο Θεός, ο οποίος υμνείται και δοξάζεται από εκείνους οι οποίοι έχουν αξιωθή να εισέλθουν εις τον τόπον αυτόν […].
Όταν αναφέρω τον Θεόν, ας σας φωτίζουν ένα και, ταυτοχρόνως τρία φώτα. Τρία μεν λόγω των ιδιοτήτων, δηλαδή υποστάσεων, εάν προτιμά κανείς να τους ονομάζει έτσι, ή των προσώπων (διότι δεν πρόκειται να φιλονικήσωμεν δια τα ονόματα, όταν αι λέξεις έχουν την ίδιαν σημασίαν). Ένα δε λόγω της ενότητος της ουσίας, δηλαδή της θεότητος.
Διότι διαιρούνται και παραμένουν αδιαίρετα, δια να το ειπώ έτσι, και ενώνονται, ενώ παραμένουν διαιρεμένα. Διότι η θεότης είναι εν, το οποίον διακρίνεται εις τρία, και τρία τα οποία είναι ένα.
Εκείνα εις τα οποία υπάρχει η θεότης, ή, δια να ακριβολογήσω περισσότερον, εκείνα τα οποία αποτελούν την θεότητα. Θα αποφύγωμεν τας υπερβολάς και τας παραλείψεις, χωρίς να κάμωμεν ούτε την ένωσιν σύγχυσιν, ούτε την διαίρεσιν αποξένωσιν. Ας μείνει το ίδιο μακριά από μας και η συναίρεσις του Σαβελλίου και ο διαχωρισμός του Αρείου, τα δύο αυτά εκ διαμέτρου αντίθετα κακά, τα ισάξια ως προς την ασέβειαν.
[…] Και ποιο είναι το φοβερόν μυστήριον το οποίο γίνεται προς χάριν μας; Ανανεώνονται αι φύσεις και ο Θεός γίνεται άνθρωπος. Και εκείνος ο οποίος είχε ανέβει επάνω από τους ουρανούς των ουρανών, εις την ανατολήν της δόξης και της λαμπρότητός του, δοξάζεται εις την δύσιν από την ιδικήν μας ασημαντότητα και ταπεινότητα, και ο Υιός του Θεού δέχεται και να γίνει και να ονομασθεί υιός ανθρώπου.
Όχι επειδή μετεβλήθη εκείνο το οποίο ήτο (διότι είναι αμετάβλητον), αλλ’ επειδή προσέλαβεν εκείνο το οποίο δεν ήτο (διότι αγαπούσε τον άνθρωπον), δια να γίνει χωρητός ο αχώρητος και να έλθη εις επικοινωνίαν μαζί μας με την σάρκα, σαν μέσα από κάποιο παραπέτασμα, επειδή δεν ημπορούσε η ανθρώπινη φύσις, η οποία υπέκειτο εις δημιουργίαν και φθοράν, να αντέξει την θεότητά του.
Δια τον λόγον αυτόν ενώνονται τα πιο αντίθετα πράγματα. Όχι μόνο ο Θεός με την δημιουργίαν, ούτε ο νους με την σάρκα, ούτε το έξω από τον χρόνον με τον χρόνον, ούτε το απεριόριστο με το μέτρον, αλλά και η γέννησις με την παρθενίαν, και το υψηλότερον από κάθε τιμήν με την ατιμίαν, και το μη υποκείμενον εις πάθος με το πάθος, και το αθάνατον με το φθαρτόν.
Επειδή ο εφευρέτης της κακίας ενόμιζεν ότι είναι ανίκητος, εφ’ όσον μας είχε δελεάσει με την ελπίδα να γίνωμεν θεοί, δελεάζεται ο ίδιος από την εμφάνισιν της σαρκός, δια να επιτεθεί εις τον Αδάμ και να προσκρούση εις τον Θεόν, και έτσι να σώση ο νέος Αδάμ τον παλαιόν, και να λυθή η καταδίκη της σαρκός, αφού θα έχη θανατωθή από την σάρκα ο θάνατος......