Άγιος Παύλος ο Πελοποννήσιος ο Οσιομάρτυρας και Οι Συν Αυτώ Λοιποί Άγιοι

Τετάρτη 22 Μαΐου κατά το ορθόδοξο εορτολόγιο, εορτάζει ο Άγιος Παύλος ο Πελοποννήσιος ο Οσιομάρτυρας

Ιερά Λείψανα: Λείψανα του Αγίου φυλάσσονται στη Μονή Βαρσών Αρκαδίας.

Το τρίχινο ματωμένο ένδυμά του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Αγίας Ματρώνας Ύδρας.

Βιογραφία

Ο Άγιος Παύλος γεννήθηκε στο χωριό Σοποτό της Επαρχίας Καλαβρύτων και ανατράφηκε με χριστιανοπρέπεια από γονείς φτωχούς μεν, αλλά ενάρετους ορθόδοξους χριστιανούς. Το πρώτο του όνομα ήταν Παναγιώτης.

Σε μικρή ηλικία ήλθε στην Πάτρα, όπου έμαθε την τέχνη του σανδαλοποιού και παρέμεινε εκεί εργαζόμενος έντιμα, για 14 χρόνια. Κατόπιν έφυγε από την Πάτρα και ήλθε στα Καλάβρυτα, όπου για την εξάσκηση του επαγγέλματος του, νοίκιασε ένα εργαστήριο. Οι ιδιοκτήτες όμως του εργαστηρίου, απαίτησαν από τον Παναγιώτη περισσότερο νοίκι απ' ότι συμφώνησαν και τον έκλεισαν στη φυλακή, όπου πιεζόμενος ο μάρτυρας και επάνω στον θυμό του είπε: «Τούρκος να γίνω αν δώσω περισσότερα». Τελικά τους έδωσε το νοίκι που ζητούσαν και αφού βγήκε από τη φυλακή, έφυγε από τα Καλάβρυτα και πήγε στην Τρίπολη, όπου διασκέδαζε στα περίχωρα της με δύο άλλους φίλους του, λέγοντας ότι ήταν Τούρκος.

Η συνείδηση του όμως τον ήλεγξε και έφυγε για το Άγιον Όρος. Εκεί πήγε στην Ιερά Λαύρα του Αγίου Αθανασίου, κοντά σ' ένα σοφό Πελοποννήσιο γέροντα τον Τιμόθεο, στον όποιο εξομολογήθηκε και έτυχε πνευματικής παρηγοριάς. Αργότερα έγινε μοναχός με το όνομα Παύλος. Μετά με τον γέροντα του Τιμόθεο ήλθε σε Ρώσικο κοινόβιο του Αγίου Όρους, όπου έμεινε τρία χρόνια. Εκεί άναψε και ο πόθος του μαρτυρίου μέσα του.

Σε ηλικία 25 ετών πήγε στη Σκήτη της Αγίας Άννας και υποτάχθηκε στον πνευματικό πατέρα Ιερομόναχο Ανανία, στον όποιο εξομολογήθηκε τον πόθο του για το μαρτύριο. Εκεί δοκιμάστηκε για 40 ήμερες πήρε την ευλογία των Πατέρων και αναχώρησε για το μαρτύριο. Έφθασε στη Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου, όπου αγωνίστηκε με νηστεία και προσευχή για 40 ολόκληρες ήμερες. Κατόπιν αναχώρησε για τα Καλάβρυτα και από εκεί πήγε στην Τρίπολη.

Πληροφορήθηκε ότι στο Ναύπλιο βρισκόταν ένας εξάδελφος του εξωμότης και έτσι αναχώρησε για την πόλη αυτή, προκειμένου να διορθώσει τον εξάδελφο του. Παρέλαβε τον εξωμότη αυτόν σαν συνοδίτη, επανήλθε στην Τρίπολη και παρουσιάστηκε στον Μουφτή της πόλης, από τον όποιο έλαβε έγγραφη διαταγή να παραστεί μπροστά στον κριτή, την ήμερα μεγάλης σύναξης πολλών προκρίτων χριστιανών και Αρχιερέων.

Στή σύναξη λοιπόν αυτή, ο Παύλος, μπροστά σ' όλους κήρυξε τη Θεότητα του Χριστού και έκανε δριμύτατο έλεγχο της μουσουλμανικής θρησκείας. Ο κριτής, μπροστά στην αμετάθετη γνώμη του μάρτυρα, τον καταδίκασε να καεί ζωντανός. Κάποιοι Τούρκοι όμως, είπαν ότι ενδέχεται οι χριστιανοί να πάρουν την στάχτη και τα λείψανα του μάρτυρα, ο κριτής μετέβαλε την απόφαση του και έτσι τον αποκεφάλισαν στις 22 Μαΐου 1818 μ.Χ. στην Τρίπολη σε ηλικία είκοσι οκτώ ετών. Το τίμιο λείψανο του το πέταξαν στο χώρο ακαθαρσιών του σπιτιού ενός Τούρκου ηγεμόνα. Το παρέλαβαν όμως κρυφά οι χριστιανοί και αφού το καθάρισαν στην Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Βαρσών, το ενταφίασαν.

Το μαρτύριο του συνέγραψε ο Ιερομόναχος Ιάκωβος Βερτσάγιας ο Ζακυνθινός, Αγιορείτης του Ρώσικου κοινοβίου. Ναός του Αγίου βρίσκεται στην Τρίπολη και εικόνα του στον ναό των Είσοδίων της Θεοτόκου στην Αθήνα (Καπνικαρέα).

Ορισμένοι Συναξαριστές, αυτή τη μέρα και μαζί με τη μνήμη του νέου οσιομάρτυρα Παύλου, αναφέρουν και τη μνήμη του αγίου νεομάρτυρα Μήτρου ή Δημητρίου του Πελοποννήσιου, που η κυρίως μνήμη του είναι την 28η Μαΐου, όπου και η ήμερα του μαρτυρίου του. Αυτό γίνεται, προφανώς διότι και οι δύο τιμώνται στην ίδια πόλη την Τρίπολη της Αρκαδίας, όπου βρίσκονται και τα Ιερά λείψανα τους.

Τετάρτη 22 Μαΐου κατά το ορθόδοξο εορτολόγιο, εορτάζει ο Άγιος Μάρκελλος

Βιογραφία

Mολύβδινον Mάρκελλος έκπυρον πόμα,

Oύτω πίνων ην, ως ύδωρ εί τις πίνει.

Ο Άγιος Μάρτυς Μάρκελλος μαρτύρησε αφού τον πότισαν με βραστό μολύβι.

Τετάρτη 22 Μαΐου κατά το ορθόδοξο εορτολόγιο, εορτάζει η Αγία Σοφία η Ιατρός

Βιογραφία

Ιατρός ην πριν σωμάτων η Σοφία,

Tμηθείσα γουν νυν δείκνυται και πνευμάτων.

Η Αγία Μάρτυς Σοφία ήταν ιατρός και μαρτύρησε δια ξίφους.

Τετάρτη 22 Μαΐου κατά το ορθόδοξο εορτολόγιο, εορτάζει ο Άγιος Κόδρος

Βιογραφία

Ιππηλατήσας και πόλου νύσσαν φθάσας,

Tας χείρας αίρεις και στέφος δέχη Kόδρε.

Ο Άγιος Μάρτυρας Κόδρος (ή Κοδράτος) μαρτύρησε συρόμενος κατά γης από άγρια άλογα.

Τετάρτη 22 Μαΐου κατά το ορθόδοξο εορτολόγιο, εορτάζει ο Άγιος Ιωάννης ο Βλαδίμηρος ο βασιλεύς και θαυματουργός

Βιογραφία

Xειρ συγγενούς τέμνει σε η μιαιφόνος,

Xειρ Kυρίου νέμει σοι αξίως στέφος.

Ο Άγιος Μάρτυς Ιωάννης του Βλαδιμήρου γεννήθηκε τον 10ο αιώνα μ.Χ. στο Βλαδιμίρ της Βουλγαρίας και έζησε κατά τους χρόνους του αυτοκράτορα Βασιλείου Α' του Μακεδόνος (867 - 886 μ.Χ.). Ήταν υιός του Νεεμάν, υιού του πρώτου βασιλέως των Αχριδών Συμεών και της Άννης, ευσεβεστάτων Ορθοδόξων Χριστιανών. Από την παιδική του ηλικία ανατράφηκε με παιδεία και νουθεσία Κυρίου από τους γονείς του και τον Επίσκοπο Αχρίδος Νικόλαο.

Ο τσάρος της Βουλγαρίας Σαμουήλ - Στέφανος (940 - 1018 μ.Χ.), θέλοντας να υποτάξει τον Άγιο, τον φυλάκισε. Στη φυλακή, Άγγελος Κυρίου εμφανίσθηκε στον Άγιο και του αποκάλυψε το μαρτυρικό τέλος του, το οποίο δεν θα αργούσε. Μέσα στα πλαίσια των διπλωματικών του ενεργειών ο τσάρος της Βουλγαρίας τον νύμφευσε με την θυγατέρα του Κορσάρα, όμως ο Άγιος διαφύλαξε την παρθενία του.

Αφού κατέστη αυτεξούσιος βασιλέας των Σέρβων, επιδόθηκε με μεγαλύτερο ζήλο στη διάδοση και εδραίωση της Ορθοδόξου πίστεως, αφού όρισε προς τον σκοπό αυτό διδασκάλους και κήρυκες και ίδρυσε ταυτόχρονα μοναστήρια, εκκλησίες και νοσοκομεία. Μεταξύ των μονών που ιδρύθηκαν από αυτόν, ήταν και ευκτήριος οίκος βρισκόμενος μέσα σε δάσος, στον οποίο προσερχόταν καθημερινά και προσευχόταν. Ήταν πράος, δίκαιος, γενναίος και ευσεβής. Από αγάπη προς τον Θεό βοήθησε την Εκκλησία στο έργο της αντιμετωπίζοντας τους αιρετικούς και ιδιαίτερα τους Βογομίλους.

Η αποχή του από κάθε σαρκική συνάφεια με τη βασίλισσα σύζυγό του και οι καθημερινές απουσίες του για προσευχή, γέννησαν σε αυτή την υποψία ότι είχε σχέσεις με ξένες γυναίκες. Εξ αιτίας αυτού τον διέβαλε στον αδελφό της, ο οποίος αποφάσισε να τον φονεύσει. Όταν πέθανε ο τσάρος της Βουλγαρίας Σαμουήλ - Στέφανος, τσάρος στέφθηκε ο υιός του Ραντομίρ. Ο δίδυμος αδελφός του νέου τσάρου, Ιωάννης Βλαδισλάβος, παραπλανώντας τον Άγιο, τον κάλεσε να τον επισκεφθεί. Κατά την επίσκεψή του ο Άγιος Ιωάννης δολοφονήθηκε με ύπουλο τρόπο το 1015 μ.Χ. Η σύζυγός του, μετά το θάνατο του Αγίου, εγκαταβίωσε σε μοναστήρι, όπου ανοικοδόμησε ναό.

Ο Άγιος Ιωάννης και μετά το μαρτυρικό θάνατό του εξακολούθησε να ευεργετεί εκείνους που προσέτρεχαν με πίστη προς αυτόν και να θεραπεύει τους ασθενείς.

Τετάρτη 22 Μαΐου κατά το ορθόδοξο εορτολόγιο, εορτάζει ο Άγιος Ζαχαρίας ο Νέος ο Ιερομάρτυρας του Προυσκέως

Βιογραφία

Ο Άγιος Ιερομάρτυς Ζαχαρίας γεννήθηκε στην Προύσα από γονείς ευσεβείς και έγινε ιερέας. Κάποια ημέρα μέθυσε και υπό το κράτος της μέθης αρνήθηκε τον Χριστό το 1801 μ.Χ. Αφού συνήλθε από την πλάνη παρουσιάσθηκε στον κριτή και, αφού απέρριψε κατά γης το σαρίκι που φορούσε, ομολόγησε την πίστη του στον Χριστό. Αμέσως ο κριτής διέταξε τον εγκλεισμό του στη φυλακή. Ο Άγιος προσευχόταν διαρκώς εξαιτούμενος την εξ ύψους ενίσχυση και θεία βοήθεια. Όταν τον οδήγησαν ενώπιον του κριτού και των αγάδων, ο Ιερομάρτυρας έμεινε με πνευματική ανδρεία ακλόνητος στην πίστη του. Ως εκ τούτου, τον έριξαν και πάλι στην φυλακή, όπου τον βασάνισαν ανηλεώς, τον κτύπησαν και του έβαλαν στο κεφάλι πυρακτωμένο χάλκινο κάλυμμα.

Μετά τα βασανιστήρια αυτά τρύπησαν με οξεία κοφτερά καλάμια τα νύχια των ποδιών και των χεριών του Αγίου, αφού εκρίζωσαν και απέσπασαν τα νύχια αυτού.

Οδηγήθηκε και πάλι ενώπιον του κριτού, ομολόγησε με μεγάλη παρρησία ακλόνητη την πίστη του προς τον Χριστό και έλεγξε τη μωαμεθανική θρησκεία. Όταν εκδόθηκε η απόφαση για τον αποκεφαλισμό αυτού, ο Άγιος κλείσθηκε και πάλι στη φυλακή, μήπως πτοούμενος από την καταδίκη και τον φόβο του θανάτου, αρνηθεί την πίστη του. Αφού οδηγήθηκε και πάλι στο κριτήριο, διετράνωσε με γενναιότητα το αμετάθετο της πίστεώς του. Έτσι αποκεφαλίσθηκε το 1802 μ.Χ., σε ηλικία τριάντα οκτώ ετών και έλαβε τον στέφανο του μαρτυρίου ομολογώντας τον επί του Σταυρού λυτρώσαντα τον κόσμο Κύριό μας Ιησού Χριστό.

Τετάρτη 22 Μαΐου κατά το ορθόδοξο εορτολόγιο, εορτάζουν οι Άγιοι Αιμίλιος και Κάστος οι Αφρικανοί

Βιογραφία

Οι Άγιοι Μάρτυρες Κάστος και Αιμίλιος μαρτύρησαν το 251 μ.Χ. στην Καρχηδόνα επί Σεπτιμίου Σεβήρου. Το μαρτύριό τους αναφέρεται από τον Άγιο Κυπριανό και τον Ιερό Αυγουστίνο.

Τετάρτη 22 Μαΐου κατά το ορθόδοξο εορτολόγιο, εορτάζει η Οσία Καλή

Βιογραφία

Καλῆς τὶ καλῶν πρωτίστως ἐπαινέσω;

Καλὰ γὰρ ἐν αὐτὴ πολλὰ συνέδραμον.

Κάλλος εἰκάδι δεύτερη καλῶν Καλῆς θέμις ὑμνέειν.

Εἰς τὸ λείψανον τῆς Ἁγίας Καλῆς,

ὑπὸ Μανουὴλ Φιλῆ.

Ὁ πῆχυς οὗτος τῆς Καλῆς τῆς ὀλβίας,

ᾯ τοὺς μίτους ἔνηθε τῆς εὐποιΐας.

Η Οσία Καλή έζησε πριν το 15ο αιώνα μ.Χ. και καταγόταν από την Ανατολή, δηλαδή τη Μικρά Ασία.

Η ακροστιχίδα του Κανόνος της Αγίας μάς πληροφορεί ότι αυτός αποτελεί ποιήμα «τού Κρήτης», δηλαδή κάποιου Αρχιεπισκόπου της Κρήτης. και στα δύο χειρόγραφα που διασώζουν την Ακολουθία της Οσίας δεν αναγράφεται το ορθόν «Τού», αλλά η ερμηνεία του, δηλαδή το όνομα του συγκεκριμένου υμνογράφου «Ανδρέου Κρήτης». Άρα, σύμφωνα με τα χειρόγραφα, ποιητής είναι ο διάσημος για τον Μέγα Κανόνα του, Άγιος Ανδρέας, Αρχιεπίσκοπος Κρήτης. Αν ο υμνογράφος της Ακολουθίας είναι όντως ο Ανδρέας Κρήτης, τότε και η Οσία πρέπει να έζησε τουλάχιστον πριν την κοίμηση του Αγίου, δηλαδή πριν το 740 μ.Χ. Βέβαια, πίσω από την φράση «Τού Κρήτης» μπορεί να κρύβεται κάποιος άλλος Αρχιερεύς της Κρήτης. Γι' αυτό έχει προταθεί ως υμνογράφος της Ακολουθίας της Οσίας ο Νικηφόρος Μοσχόπουλος, Μητροπολίτης Κρήτης και «κατ' επίδοσιν» Μηθύμνης και Πρόεδρος Λακεδαιμονίας. Αυτός έζησε πλησιέστερα στο χρόνο συντάξεως των χειρογράφων (15ος - 16ος αιώνας), δηλαδή το 13ο αιώνα μ.Χ. και στις αρχές του 14ου αιώνος μ.Χ. (Το 1285 μ.Χ. είναι ήδη Μητροπολίτης Κρήτης, ενώ τα τελευταία ίχνη του αναφαίνονται κατά τον Οκτώβριο του 1322 μ.Χ.) και είχε σχέσεις τόσο με τη Λέσβο όσο και με το Σινά. Σ' αυτή την περίπτωση η Οσία θα πρέπει να έζησε το αργότερο μέχρι το πρώτο ήμισυ του 14ου αιώνος μ.Χ.

Η οικογένεια της Οσίας ήταν πλούσια και η περιουσία της διατέθηκε από την Αγία σε έργα φιλανθρωπίας και ευποιίας. Δεν πρέπει να ήταν μοναχή, διότι αυτό δεν αναφέρεται πουθενά στην Ακολουθία και φιλοξενούσε τους άστεγους και ενδεείς στον οίκο της, αφού ήταν αφιερωμένη στη διακονία των ελαχίστων και πασχόντων αδελφών της.

Η Καλή έζησε με σωφροσύνη, παρθενία, άσκηση, νηστείες και αδιάλειπτη προσευχή. Χαρακτηριστικό γνώρισμα του βίου της είναι η φιλανθρωπία. Κίνητρό της ήταν ο πόθος της να τηρεί τις εντολές του Χριστού, να μιμείται τη θεϊκή ευσπλαχνία και φιλανθρωπία και να εκφράζει με κάθε τρόπο την αγάπη της προς τους συνανθρώπους της.

Στην Ακολουθία της αναφέρονται και θαύματα της Αγίας. Κάποια φορά που ζύμωσε ψωμί, για να το μοιράσει στους φτωχούς, ο Θεός έκανε ώστε να μην λιγοστεύει το ψωμί που της απόμενε, όπως στην Παλαιά Διαθήκη δεν ελαττωνόταν το αλεύρι της χήρα στο Σαρεπτά, παρ' όλο που τρεφόταν με αυτό ο Προφήτης Ηλίας, η χήρα και τα παιδιά της.

Αλλά και μετά την κοίμησή της η Αγία συνέχισε αδιάκοπα να ευεργετεί τους ανθρώπους, χαρίζοντας την θεραπεία πιο ασθενείς με τις ικεσίες της προς τον Κύριο. Είναι τόσα πολλά τα θαύματα των ιάσεων, ώστε ο υμνογράφος κάνει λόγο για «πέλαγος θαυμάτων» και την αποκαλεί «θαυματόβρυτον». Θεραπεύει ποικίλα νοσήματα ψυχών και σωμάτων, αλλά κυρίως ασθένειες επώδυνες, χρόνιες και δυσίατες, ρευματισμούς και αρθρίτιδες, παραλύσεις των αρθρώσεων και παραμορφώσεις των μελών του σώματος.

Η μνήμη της Οσίας Καλής αναφέρεται, επίσης, στις 15 Μαΐου και το Σάββατο της Διακαινησίμου.

Λειτουργικά κείμενα

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος δ´. Ὡς τῶν αἰχμαλώτων.

Ὡς τῆς παρθενίας κάλλος θαυμαστὸν καὶ τῶν πεινώντων διατροφή, θεραπεία ἀσθενῶν, τῶν Ὁσίων ἀγλάϊσμα, τῆς εὐποιΐας κανὼν, Καλὴ θαυματόβρυτε, πρέσβευε Χριστῷ τὰ καλὰ δοθῆναι ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν.

Κοντάκιον

Ἦχος γ´. Ἡ Παρθένος σήμερον.

Ἐπὶ γῆς ἐβίωσας, νηστείαις καὶ ἀγρυπνίαις, προσευχαῖς σχολάζουσα, μελέταις θείων λογίων, πράξεσι καὶ εὐποιΐαις ἀκοπιάστως· νυν δὲ ζῇς ἐν οὐρανίοις, ἔνθα σχολάζεις θεωρίαις καὶ πρεσβείαις πρὸς τὸν Σωτῆρα ὑπὲρ ἡμῶν, ὦ Καλή.

Μεγαλυνάριον

Χαίροις, τῶν Παρθένων ἡ καλλονή, ἐνδεῶν, ἀπόρων ὁ ἀκένωτος θησαυρός, τῶν δεινῶς πασχόντων ἰάτραινα ἀρίστη, Καλὴ Ὁσιωτάτη, λάμπουσα θαύμασι.

Ὁ Οἶκος

Θυγάτηρ μὲν ὤφθης τοῦ πρώτου Ἀδάμ. Τῷ Δευτέρῳ δὲ συνήφθης ἐκ πράξεως, τὰς ἀρετάς, ὥσπερ προῖκα, τούτῳ φέρουσα δαψιλῶς, ἀξιέραστε. Σὺ γὰρ πέφυκας τρανῶς τῶν Παρθένων καύχημα, τῶν ἐλεημόνων τε ἡ ἀρχέτυπος στήλη, ἐν ἐλέει τὸν ἐλεήμονα Νυμφίον σου θεραπεύσασα. Διὰ τοῦτο μεγάλως σὲ ἐδόξασε, διαυγεστάτην πηγὴν ἀναδείξας σε, κρουνοὺς θαυμάτων βρύουσαν καὶ χειμάῤῥους ἰαμάτων ἀενάως ἐκβλύζουσαν. Ἀλλὰ πρέσβευε νῦν πρὸς τὸν Σωτῆρα ὑπὲρ ἡμῶν, ὦ Καλή.

Κάθισμα

Ἦχος α´. Τὸν τάφον σου, Σωτήρ.

Ὡς ἥλιος ἡμῖν, ἡ ἁγία σου μνήμη, ἀνέτειλε σαφῶς, τὰς ἡμῶν διανοίας φωτίζουσα, πανεύφημε, τῶν θαυμάτων ταῖς λάμψεσι, τῶν τιμώντων σοῦ ἀξιόχρεῳς, παρθένε, τὸ μνημόσυνον τὸ ἱερὸν θείοις ὕμνοις, Καλὴ παμμακάριστε.

Τετάρτη 22 Μαΐου κατά το ορθόδοξο εορτολόγιο, εορτάζει ο Άγιος Ιάκωβος ο Δίκαιος

Βιογραφία

Δεν υπάρχουν επαρκείς αγιολογικές πληροφορίες για τον Άγιο Ιάκωβο τον Δίκαιο, που καταγόταν από το Μποροβίτσι της περιοχής του Νόβγκοροντ, όπου και εργάσθηκε και έζησε κατά Θεόν. Τα ιερά λείψανά του βρέθηκαν την Τρίτη της Διακαινησίμου το 1540 μ.Χ. (η ανακομιδή των ιερών λειψάνων του Αγίου εορτάζονται στις 23 Οκτωβρίου).