Κόκκινο Τριφύλλι

Κόκκινο Τριφύλλι

Bιότοπος – περιγραφή
H επιστημονική ονομασία του βοτάνου αυτού είναι Trifolium pretense (τριφύλλιο το λειμόνιον). Ανήκει στην οικογένεια των Ψυχανθών. Είναι γνωστό και με το όνομα άλαφρα.
Είναι το κοινό κόκκινο τριφύλλι που παλιά το καλλιεργούσαμε στη χώρα μας για βόσκηση, αλλά το χρησιμοποιούμε σήμερα και στη φαρμακευτική.
Υπάρχει και το λευκό τριφύλλι το οποίο έχει την λατινική ονομασία Trifolium repens. Το λευκό τριφύλλι έχει τις ίδιες ουσίες με το κόκκινο και μπορεί να χρησιμοποιηθεί θεραπευτικά με τον ίδιο ακριβώς τρόπο (επιπλέον είναι χρήσιμο και για τους ρευματισμούς)..
Το κόκκινο τριφύλλι είναι ποώδες πολυετές φυτό, με λεία φύλλα, ύψους 30-80 εκατοστών. Τα φύλλα του είναι τρίφυλλα, οδοντωτά. Έχει υπόγειο βλαστό, ελαφρώς τριχωτό και τα άνθη του είναι σε βότρεις, σε χρώμα κυανό-ιώδες. Τα άνθη του είναι ερμαφρόδιτα (έχουν αρσενικά και θηλυκά όργανα) και επικονιάζονται από τις μέλισσες. Με την συστηματική καλλιέργεια αποκτήθηκαν διάφορες ποικιλίες που διαφέρουν στο μέγεθος και το χρώμα των ανθέων. Τα άνθη του είναι μελιτογόνα και οι μέλισσες τα λατρεύουν. Τα άνθη επίσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν για χρωστική από κίτρινη μέχρι καφέ σε διάφορα υφάσματα.

Ιστορικά στοιχεία
Είναι βότανο γνωστό εδώ και χιλιετίες. Οι Χριστιανοί συνέδεαν τα οικεία τρίλοβα φύλλα του με την Αγία Τριάδα. Οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν το τριφύλλι με φύλλα σε σχήμα φράουλας (Trifolium fragiferum), ένα μεσογειακό φυτό, το οποίο ο Θεόφραστος ονόμαζε λωτό και ο Πλίνιος πρότεινε για τους λίθους του ουροποιητικού συστήματος. Συνιστούσε επίσης τη ρίζα του για την υδρωπικία.
Στη δεκαετία του 1930 τα άνθη του φυτού έγιναν δημοφιλή ως θεραπεία εναντίον του καρκίνου και δίνονται ακόμη και σήμερα σε άτομα που υποφέρουν από καρκίνο του μαστού, των ωοθηκών και των λεμφαδένων. Για τους λεμφαδένες έκαναν μια αλοιφή με τα άνθη του φυτού, τα οποία σιγόβραζαν σε χαμηλή φωτιά για 48 ώρες. Στη συνέχεια τα στράγγιζαν και λίγο πριν εξατμιστεί όλο το νερό τους, τα συνδύαζαν με ίση ποσότητα βάσης για να κάνουν την αλοιφή.
Όπως έλεγε ο λαός ανάμεσα στα φύλλα του μπορεί να βρεθεί δείγμα με 4 φυλλάρια, το τετράφυλλο τριφύλλι το οποίο θεωρούσαν πολύ γούρικο για τον κάτοχό του.

Συστατικά – χαρακτήρας
Το φυτό περιέχει φαινολικά γλυκοσίδια, φλαβονοειδή, κουμαρίνες και κυανιούχα γλυκοσίδια. Τα φύλλα περιέχουν 81% νερό, 4% πρωτεΐνη, 0,7% λίπος, 2,6% ίνες και 2% τέφρα. Οι δραστικές του ουσίες που περιέχουν τα φύλλα είναι προβιταμίνη Α, βιταμίνες C, D, E και Κ1 και τα ανόργανα άλατα ασβέστιο, κάλιο, σίδηρο και φωσφόρο.

Ανθιση – χρησιμοποιούμενα μέρη – συλλογή
Ανθίζει από τον Μάιο μέχρι τον Σεπτέμβριο. Οι σπόροι ωριμάζουν από τον Ιούλιο μέχρι τον Οκτώβριο.Το μέρος που χρησιμοποιούμε για θεραπευτικούς σκοπούς είναι οι ανθοφόρες κορυφές του φυτού, που συλλέγονται βέβαια την εποχή της ανθοφορία.

Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις
Δρα ως εξομαλυντικό, αποχρεμπτικό, αντιψωριασικό, ενάντια στη φυματίωση, ήπιο καθαρτικό, αντικαρκινικό, διουρητικό, καταπραϋντικό, δερματικά προβλήματα και αντισπασμωδικό.
Θεωρείται ως ένα από τα πιο χρήσιμα βότανα για παιδιά που έχουν δερματικά προβλήματα. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το βότανα με απόλυτη ασφάλεια για κάθε περίπτωση παιδικού εκζέματος. Είναι επίσης χρήσιμο και για χρόνιες καταστάσεις του δέρματος όπως η ψωρίαση. Έτσι αν και είναι πιο χρήσιμο για τα παιδιά, μπορεί να ωφελήσει σημαντικά και τους ενήλικες. Στον βήχα, την βρογχίτιδα και ιδιαίτερα στον κοκίτη ωφελεί λόγω της αποχρεμπτικής και αντισπασμωδικής του δράσης.
Για δερματικά προβλήματα το βότανο συνδυάζεται πολύ καλά με το Αγριολάπαθο και την Τσουκνίδα.
Τα νωπά άνθη του βοτάνου μπορούμε να τα συνθλίψουμε και να τα βάλουμε σε δαγκώματα ή τσιμπήματα εντόμων. Επίσης μπορούμε να τα βάλουμε σαν κομπρέσα σε αρθρικούς πόνους και ουρική αρθρίτιδα.
Είναι εξαιρετικό καθαριστικό του αίματος και δεν είναι απίθανο αυτή η ιδιότητά του να συντελεί στη θεραπευτική του επίδραση μαζί με την μεγάλη διαιτητική του αξία.
Τα φλαβονοειδή που περιέχουν τα άνθη του βοτάνου μπορούν να δράσουν θετικά σε προβλήματα εμμηνόπαυσης. Το εκχύλισμα από το κόκκινο τριφύλλι είναι πλουσιότερο ποσοτικά και ποιοτικά σε ισοφλαβόνες (αντιοξειδωτικά), σε σχέση με τη σόγια και είναι 45 φορές πιο ενεργό σε σχέση με το βάρος του. Αυτό δήλωσαν ερευνητές του Τμήματος Ενδοκρινολογίας του νοσοκομείου St. Leonards στο Σίδνεϊ, που μελέτησαν μερικά συμπληρώματα διατροφής με φυτοιστρογόνα που είχαν ως βάση τους εκχύλισμα από κόκκινο τριφύλλι, ασβέστιο και βιταμίνη D3 και διαπίστωσαν ότι ανακούφισαν τις γυναίκες που υπέφεραν από διαταραχές της εμμηνόπαυσης. Επίσης, διαπίστωσαν ότι το εκχύλισμα του κόκκινου τριφυλλιού βοήθησε στην αναχαίτιση της πορείας της οστεοπόρωσης και ότι βελτίωσε την κυκλοφορία του αίματος.

Παρασκευή και δοσολογία
Το βότανο παρασκευάζεται ως έγχυμα. Ρίχνουμε ένα φλιτζάνι βραστό νερό σε 1-3 κουταλιές του τσαγιού ξηρό βότανο και το αφήνουμε 10-15 λεπτά. Σουρώνουμε και πίνουμε τρεις φορές την ημέρα.
Αν το λάβουμε ως βάμμα εσωτερικά για προβλήματα όπως το έκζεμα και η ψωρίαση η δόση είναι 2-6 ml βάμματος τρεις φορές την ημέρα.

Προφυλάξεις
Δεν έχουν αναφερθεί παρενέργειες κατά συνέπεια κρατάμε απλά τον κανόνα της σωστής δοσολογίας.