Η ΑΙΡΕΣΗ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ, ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

Η ΑΙΡΕΣΗ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ, ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΥ
ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΝ

«Δια να μη προσέχουν την βρωμιάν της αιρέσεως, όσοι προσηλυτίζονται απ’ αυτούς εξαπατώμενοι από την υποκρισίαν και τας υποσχέσεις. Πώς λοιπόν δεν είναι και κατά τούτο πάλιν άξια μίσους η αίρεσις, αφού και από τους ίδιους τους οπαδούς της κρύπτεται, καθώς δεν έχει θάρρος να εμφανισθή δημοσίως, και περιθάλπεται όπως ο όφις…. το μόνον που απομένει να λεχθή ακόμη είναι ότι τα παρέλαβαν από του διαβόλου και δια τούτο έχουν τόσην μανίαν (διότι μόνος αυτός είναι που σπέρνει αυτά), εμπρός να αντικρούσωμεν αυτόν.

Διότι μέσω αυτών των αιρετικών αγωνιζόμεθα εναντίον εκείνου, ώστε με την βοήθειαν του Κυρίου και με την δια των ελέγχων,ως συνήθως, κατανικήσω αυτού, να εντραπούν καθώς θα βλέπουν πλέον χωρίς δύναμιν αυτόν που ενέσπειρεν εις αυτούς τήν αίρεσιν, και δια να πληροφορηθούν, έστω και αργά, ότι, εφ΄ όσον είναι Αρειανοί, δεν είναι Χριστιανοί. (Μ.Αθανασίου, Κατά Αρειανών Α, ΕΠΕ 2,55-57)
«Τα ίδια λοιπόν έπαθαν οι χριστομάχοι και δια τούτο έχουν περιπέσει εις αποκρουστικήν αίρεσιν. Διότι εάν είχαν κατανοήσει ορθώς και το πρόσωπον και το πράγμα και τον χρόνον του αποστολικού ρητού, δεν θα ασεβούσαν τόσο πολύ αναφέροντες τα ανθρώπινα εις την θεότητα, οι ανόητοι» (Μ.Αθανασίου, Κατά Αρειανών Α, ΕΠΕ 2,185)
«Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να επινοή κανείς πράγματα απέχοντα από την αλήθειαν, ούτε ότι οφείλει, επειδή εις την αναζήτησιν προκύπτουν απορίαι, να μη πιστεύη εις όσα είναι γραμμένα. Διότι είναι καλύτερον να έχωμεν απορίας και παρά ταύτα να σιωπώμεν και να πιστεύωμεν, παρά να μη πιστεύωμεν, επειδή εχομεν απορίας. Διότι εκείνος που απορεί, ημπορεί κατά κάποιον τρόπον και να συγχωρηθή, καθόσον ηρεμεί τελείως αφού ερευνήση.

Εκείνος όμως ο οποίος, επειδή απορεί, επινοεί δια τον εαυτόν του αυτά που δεν πρέπει, και ισχυρίζεται περί του Θεού όσα είναι ανάξια αυτού, θα έχη ασυγχώρητον την καταδίκην δια την τόλμην του. Ημπορεί δηλαδή και δι’ αυτάς τας απορίας να εύρη κάποιαν ανακούφισιν από τας θείας γραφάς, ώστε να εκλαμβάνη μεν ορθώς αυτά που είναι γραμμένα» (Μ.Αθανασίου, Κατά Αρειανών Β, ΕΠΕ 2,317)
«Και άλλων λοιπόν αιρέσεων, αι οποίαι αναφέρουν μόνον τα ονόματα, αλλά δεν πιστεύουν ορθώς, όπως έχει λεχθή, και ούτε έχουν σταθεράν πίστιν, το βάπτισμα που χορηγούν είναι ανώφελον, καθ’ όσον υστερεί εις ευσέβειαν, εις τρόπον ώστε αυτός που ραντίζεται απ’ αυτούς ρυπαίνεται μάλλον με ασέβειαν παρά λυτρώνεται.

Έτσι και οι ειδωλολάτραι, αν και ομολογούν με το στόμα τον Θεόν, όμως υπόκεινται εις την κατηγορίαν της αθεΐας, διότι δεν γνωρίζουν τον πραγματικώς υπάρχοντα και αληθινόν Θεόν, τον Πατέρα δηλαδή του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Το ίδιο και οι Μανιχαίοι και οι Φρύγες, και οι μαθηταί του Σαμοσατέως, αν και χρησιμοποιούν τα ονόματα (της Τριάδος), δεν είναι ολιγώτερον αιρετικοί» (Μ.Αθανασίου, Κατά Αρειανών Β, ΕΠΕ 2,335)

«Επειδή λοιπόν είναι τελείως μισητός ο εφευρέτης της κακίας, και επειδή ο διάβολος είναι μεγάλος δαίμονας, και ή μπορεί να κτυπιέται από όλους μόνον όταν φαίνεται, όπως ο όφις, όπως ο δράκος, όπως το λιοντάρι που ζητά να αρπάση και να καταπιή μερικούς, δια τούτο αυτός σκεπάζει και αποκρύπτει αυτό που είναι εις την πραγματικότητα, οικειοποιείται δε με υποκρισίαν και πονηρίαν το όνομα που ποθούν όλοι, δια να εξαπατηση αυτούς με την φαντασίαν, και να εμπλέξη έτσι τους παραπλανηθέντας εις τα δεσμά του.

Και όπως ακριβώς, αν θέλη κανείς να απαγάγη ξένα παιδιά, όταν απουσιάζουν οι γονείς των, υποκρίνεται τα πρόσωπά των, δια να εξαπατηση τα παιδιά που τους νοσταλγούν, ώστε να τα παρασύρη μακρυά και να τα εξαφανίση, κατά τον ίδιον τρόπον και ο κακόβουλος και διεστραμμένος διάβολος, επειδή ο ίδιος δεν έχει θάρρος, και επειδή ξέρει τον έρωτα των ανθρώπων προς την αλήθειαν, υποκρίνεται μεν αυτήν εις την φαντασίαν, τοποθετεί δε το δηλητήριόν του εντός αυτών που τον ηκολούθησαν.

Με τον τρόπον αυτόν εξηπάτησε και την Εύαν, με το να μη λέγη τα ιδικά του λόγια, αλλ’ υποκρινόμενος ότι έλεγε τα λόγια του Θεού, των οποίων παρεποίει την ορθήν έννοιαν. Έτσι υπεψιθύριζε και εις την γυναίκα του Ιώβ και την έπεισε να υποκρίνεται ότι αγαπά τον άνδρα της, ενώ εις την πραγματικότητα την εδίδασκε να βλάσφημη τον Θεόν.

Έτσι πάλιν ο πανούργος περιπαίζει την φαντασίαν των ανθρώπων και εξαπατά και παρασύρει τον καθ’ ένα εις τον βόθρον της πονηρίας του…. Τέτοια είναι και τα επινοήματα των αιρέσεων. Επειδή δηλαδή η κάθε μία έχει ωσάν πατέρα της ιδικής της διδασκαλίας τον διάβολον, ο οποίος εξεστράτισεν εξ αρχής και κατήντησεν ανθρωποκτόνος και ψεύτης, και επειδή εντρέπεται να αναφέρη το μισητόν του όνομα, δια τούτο υποκρίνεται το όνομα του Σωτήρος, το καλόν και υπέρ παν όνομα, και τοποθετεί γύρω της τα λόγια των Γραφών.

Και λέγει μεν τα λόγια, αποκρύπτει όμως την αληθινήν σημασίαν, ώστε πλέον και αυτή φονεύει τους ανθρώπους αυτούς που παραπλανά, διότι κρύβει την διδασκαλίαν που έπλασεν αυτή, ωσάν εις κάποιο δόλωμα…. προσποιούνται ότι μελετούν και χρησιμοποιούν τα λόγια των Γραφών, όπως κάνει ο πατέρας των ο διάβολος, δια να φανούν με τα λόγια αυτά ότι έχουν ορθόδοξον πίστιν, και έτσι να πείσουν τους ταλαίπωρους ανθρώπους να πιστεύουν πράγματα έξω από τας Γραφάς.
Λοιπόν εις κάθε αίρεσιν, αφού μετεμορφώθη ο διάβολος με τέτοιον τρόπον, υπεψιθύρισε λόγια γεμάτα πονηρίαν…. Ηλθεν ο διάβολος ο οποίος δια μέσου κάθε αιρέσεως λέγει ‘ Εγώ είμαι ο Χριστός, και η αλήθεια ευρίσκεται εις εμέ ’, και έκαμεν ο συκοφάντης την κάθε μίαν απ’ αυτάς, αλλά και όλας μαζί, να ψεύδωνται. Και το πιο παράδοξον, ένω μάχονται μεταξύ των δια τα κακά που εφεύρε κάθε μία, συνεφώνησαν μεταξύ των μόνον εις το να ψεύδωνται, διότι όλαι έχουν ένα πατέρα, αυτόν που έβαλε μέσα εις όλας το ψεύδος» (ΕΠΕ 10,23-33)