Η διχόνοια των δαιμόνων

Η διχόνοια των δαιμόνων και το φως της ψυχής

«Εἰ ὁ σατανᾶς τὸν σατανᾶν ἐκβάλλει, ἐπὶ ἑαυτὸν ἐμερίσθη· πῶς οὖν σταθήσεται ἡ βασιλεία αὐτοῦ;» (Ματθ. 12,26). Ο ίδιος ο Χριστός αποκάλυψε πως η βασιλεία του σκότους είναι βασιλεία διαιρεμένη, μοιρασμένη και καταδικασμένη σε πτώση. Δεν υπάρχει ανάμεσα στους δαίμονες ειρήνη ούτε αγάπη, αλλά μόνο μίσος, φθόνος και αλληλοκαταστροφή.

Ο Άγιος Αντώνιος ο Μέγας, στον βίο του που συνέγραψε ο Άγιος Αθανάσιος, σημειώνει ότι οι δαίμονες φαίνονται να δρουν ενωμένοι, αλλά στην πραγματικότητα μισούνται και αλληλοεξοντώνονται, διότι δεν έχουν την ενότητα που γεννά η αγάπη. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος προσθέτει ότι ακόμη κι όταν οι δαίμονες συνεργάζονται για να βλάψουν τον άνθρωπο, στην ουσία δεν έχουν κοινωνία· τους χωρίζει ο φθόνος και η ταραχή. Ο Μέγας Βασίλειος τονίζει ότι «ἐν τοῖς πονηροῖς δαίμοσιν ἡ ἀρχὴ ταραχῆς καὶ ἀνομονοίας», διότι εκεί όπου λείπει η αγάπη, η ίδια η κακία γίνεται πηγή διχασμού.

Η εμπειρία των ασκητών το επιβεβαιώνει. Ο Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος μαρτυρεί ότι πολλές φορές οι δαίμονες, μη αντέχοντας το φως της θείας Χάριτος που αναπαύεται σε ψυχή καθαρή, στρέφονται ο ένας κατά του άλλου και μάχονται μεταξύ τους. Ο Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος διδάσκει ότι όπου λάμπει το φως του Χριστού, εκεί το σκότος κατακαίεται και διαλύεται, και οι δαιμονικές δυνάμεις, ανήμπορες να το αντέξουν, βυθίζονται σε σύγχυση και διαμάχη. Ο Ευάγριος ο Ποντικός περιγράφει πως ο μοναχός που φυλάει καθαρή την καρδιά του, αναγκάζει τους δαίμονες να συγκρούονται μεταξύ τους, γιατί η Χάρη τούς αποδυναμώνει και τους διασκορπίζει.

Η Αγία Γραφή είναι σαφής: «Ὁ Θεὸς φῶς ἐστι καὶ σκοτία ἐν αὐτῷ οὐκ ἔστιν οὐδεμία» (Α΄ Ιω. 1,5). Το φως δεν είναι ανθρώπινη δύναμη αλλά χάρισμα του Θεού. Και ο Κύριος μάς καλεί: «Οὕτως λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων» (Ματθ. 5,16). Ο ψαλμωδός Δαβίδ ψάλλει: «Κύριος φωτισμός μου καὶ σωτήρ μου· τίνα φοβηθήσομαι;» (Ψαλμ. 26,1). Και στις Πράξεις διαβάζουμε ότι οι Απόστολοι, γεμάτοι φως Αγίου Πνεύματος, έκαναν τους δαίμονες να τρέμουν και να φεύγουν (Πρ. 16,18).

Όταν λοιπόν το φως αυτό υπάρχει μέσα στην καρδιά, οι δαίμονες δεν ησυχάζουν· πολεμούν, ταράσσονται, ακόμη και μισούνται μεταξύ τους για το ποιος θα κυριεύσει την ψυχή. Η αλήθεια όμως είναι πως η ίδια η διαμάχη τους μαρτυρεί την αδυναμία τους. Το φως που φλέγεται μέσα μας αποκαλύπτει την αξία της ψυχής και τη δύναμη της θείας Χάριτος. Ο Άγιος Αντώνιος μας διδάσκει ότι ο πειρασμός δεν είναι ένδειξη εγκατάλειψης αλλά μαρτυρία της παρουσίας του Θεού, διότι οι δαίμονες δεν ασχολούνται με εκείνους που είναι δικοί τους· στρέφονται κατά των φωτισμένων.

Ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος γράφει: «Ἐκεῖνος ὁ πειραζόμενος δεικνύει τὸν πλοῦτον τοῦ φωτός· ἐκεῖνος δὲ ὁ ἀπαρασάλευτος ἀποδεικνύει τὴν ἐνέργειαν τῆς Χάριτος». Δηλαδή οι πειρασμοί είναι σημάδι ότι το φως του Χριστού είναι ζωντανό στην ψυχή. Ο Άγιος Κασσιανός ο Ρωμαίος τονίζει ότι η καθαρότητα της καρδιάς είναι το όπλο που τσακίζει την υπερηφάνεια των δαιμόνων, διότι η Χάρη τούς καίει πιο δυνατά από φωτιά.

Έτσι, όταν αισθάνεσαι τους λογισμούς να συγκρούονται μέσα σου και τους πειρασμούς να σε περικυκλώνουν, να θυμάσαι ότι το φως του Χριστού έχει ανάψει στην καρδιά σου. Και αυτό είναι που δεν αντέχουν οι δαίμονες· όχι μόνο σε πολεμούν, αλλά και μεταξύ τους συγκρούονται, αποδεικνύοντας πως το φως είναι ανώτερο από το σκοτάδι.

Το χρέος μας είναι να διατηρούμε αυτό το φως με ταπείνωση, προσευχή, μετάνοια, νηστεία και συμμετοχή στα Μυστήρια. Μόνο έτσι θα γίνει η ψυχή μας κατοικητήριο της Χάριτος, και τότε κανένα σκοτάδι δεν θα μπορέσει να σταθεί. Το σκότος δεν έχει ενότητα, το φως όμως του Χριστού είναι ακατάλυτο και αιώνιο.

Όπου κι αν σταθείς, η δύναμη του φωτός είναι ανώτερη από κάθε σκοτάδι.