Η σιωπή απέναντι στους λογισμούς

Η σιωπή απέναντι στους λογισμούς, η νίκη κατά του πονηρού

«Μακάριος ἀνήρ, ὃς οὐκ ἐπορεύθη ἐν βουλῇ ἀσεβῶν, καὶ ἐν ὁδῷ ἁμαρτωλῶν οὐκ ἔστη, καὶ ἐπὶ καθέδραν λοιμῶν οὐκ ἐκάθισεν» (Ψαλμός 1,1). Από την αρχή των Ψαλμών ο Δαβίδ μας δείχνει την ανάγκη να μη συνομιλούμε με τις βουλές και τις φωνές του πονηρού. Οι λογισμοί είναι οι πρώτες ψιθυριστές κινήσεις του εχθρού στην ψυχή· εάν τους προσέξει κανείς, εύκολα παγιδεύεται.

Ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός είπε: «Πάντα οὖν ὅσα ἐὰν θέλητε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, οὕτως καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς· οὗτος γάρ ἐστιν ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται» (Ματθ. 7,12). Οι λογισμοί, όμως, δεν είναι άνθρωποι για να αξίζουν διάλογο και απάντηση· είναι οι σπόροι του διαβόλου, οι οποίοι εισέρχονται μέσα μας για να μας αποσπάσουν από την αγάπη και το θέλημα του Θεού.

Ο άγιος Ἀντώνιος ο Μέγας λέγει: «Μη συνομιλεῖτε με τοὺς λογισμούς, οὐδὲ προφάσεις δέχεσθε· ὅστις γὰρ δέχεται, τοῦτο ἐστὶν ὡς ὁμιλῶν τῷ δαίμονι». Εδώ φανερώνεται η πονηρία: δεν έρχεται ο διάβολος φανερά, αλλά με τον λογισμό που μοιάζει δικός μας. Αν τον ακούσουμε, μπαίνουμε σε διάλογο με τον εχθρό.

Ο άγιος Ἰσαάκ ο Σύρος διδάσκει: «Οὐδὲν ἄλλο πολεμεῖ τὸν μοναχὸν ὡς οἱ λογισμοί· ἂν συνομιλήσῃ μετ’ αὐτῶν, ἀσφαλῶς ἡττᾶται». Η διδασκαλία αυτή ισχύει όχι μόνο για μοναχούς, αλλά για κάθε χριστιανό που αγωνίζεται. Ο διάλογος με τον λογισμό είναι σαν να ρίχνει κανείς λάδι στη φωτιά.

Στις Πράξεις των Ἀποστόλων βλέπουμε πως ο Ἀνανίας και η Σαπφείρα, επειδή άφησαν λογισμό πονηρό να φωλιάσει μέσα τους, έπεσαν σε μεγάλη αμαρτία. Ο Πέτρος είπε: «Διὰ τί ἐπλήρωσεν ὁ Σατανᾶς τὴν καρδίαν σου ψεύσασθαί σε τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον;» (Πρ. 5,3). Η πηγή ήταν η αποδοχή του λογισμού.

Ο άγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος προτρέπει: «Ὅταν ἐπιτεθῶσιν οἱ δαίμονες λογισμοὺς ἐμβάλλοντες, μὴ συνομιλήσῃς μετ’ αὐτῶν· ἀλλὰ μὲ τὴν εὐχὴν τὴν μονολόγιστον τὴν κεφαλὴν αὐτῶν σύντριψον». Η νοερά προσευχή γίνεται όπλο κατά της διανοητικής εισβολής.

Ο Απόστολος Παύλος μας καλεί: «Αἰχμαλωτίζοντες πᾶν νόημα εἰς τὴν ὑπακοὴν τοῦ Χριστοῦ» (Β΄ Κορ. 10,5). Δεν μας λέει να καθίσουμε σε διάλογο με κάθε σκέψη, αλλά να την υποτάσσουμε αμέσως στην κρίση του Θεού. Ό,τι δεν είναι από το φως Του, να απορρίπτεται.

Η πατερική παράδοση διδάσκει ότι οι λογισμοί έχουν τέσσερις βαθμίδες: προσβολή, συνδιάλογο, συγκατάθεση, αιχμαλωσία. Η σωτηρία βρίσκεται στο να σταματούμε στην πρώτη στιγμή. Η προσβολή δεν είναι αμαρτία, αν δεν δεχθούμε να μιλήσουμε μαζί της. Αμαρτία είναι η συγκατάθεση και ο διάλογος.

Γι’ αυτό οι Πατέρες και οι ψαλμοί μας προτρέπουν: «Κλίνον καρδίαν μου εἰς τὰ μαρτύριά σου καὶ μὴ εἰς πλεονεξίαν» (Ψαλμ. 118,36). Ο άνθρωπος πρέπει να μάθει να σιωπά εσωτερικά και να μη διαπραγματεύεται με τα βέλη του εχθρού. Μόνο με προσευχή, νηστεία και υπακοή στον Χριστό κλείνει το στόμα του πονηρού.

Ο χριστιανός δεν καλείται να φιλοσοφεί με τους λογισμούς, αλλά να προσεύχεται. Όπως ο Κύριος στον πειρασμό της ερήμου δεν μίλησε με δικά Του λόγια, αλλά αποκρινόταν με τις Γραφές: «Γέγραπται· οὐκ ἐπ’ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος» (Ματθ. 4,4). Έτσι και εμείς, με τον λόγο του Θεού και την προσευχή να πολεμούμε.

Η νίκη δεν είναι να δώσεις απάντηση στον λογισμό, αλλά να μη δεχθείς να τον ακούσεις. Η πραγματική σοφία είναι η σιωπή απέναντι στον δαίμονα και η ένωση με τον Χριστό.

Λέξη προς την ψυχή: «Ἀντίστητε τῷ διαβόλῳ, καὶ φεύξεται ἀφ’ ὑμῶν» (Ἰακ. 4,7).

Σε όποιον ακούει, χαράζει δρόμο ελευθερίας. Να μην πιάνουμε κουβέντα με τις σκιές, αλλά να στραφούμε στον Χριστό, τον μόνο Λυτρωτή.

Στην εικόνα παρουσιάζεται ο πειρασμός που ψιθυρίζει στον άνθρωπο. Μα η διδασκαλία της Εκκλησίας μας δείχνει ότι η απάντηση είναι η σιωπή, η ευχή και η αποκοπή. Έτσι μόνο ο διάβολος υποχωρεί.

Αν σε αγγίζει αυτή η διδαχή, μοιράσου την και ας γίνουμε όλοι φύλακες του νου μας.