Παλαιό Ημερολόγιο :
16/03/2024
Νέο Ημερολόγιο :
29/03/2024
Lang1 Lang2 Lang3 Lang4 Lang4

KATHGORIES

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΟΣ ΤΗΣ ΥΨΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΟΣ ΤΗΣ ΥΨΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ

ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ

(1ο τροπάριο – α΄ ᾠδῆς)

Τροπάριον.

Τὸν τύπον πάλαι Μώσης, τοῦ ἀχράντου πάθους, ἐν ἑαυτῷ προέφηνε, τῶν ἱερῶν μεσουμένος. Σταυρῷ δὲ σχηματισθείς, τεταμέναις τρόπαιον, παλάμαις ἤγειρε, τὸ κράτος διολέσας, Ἀμαλὴκ τοῦ πανώλους. Διὸ Χριστῷ ᾄσωμεν, τῷ Θεῷ ἡμῶν, ὅτι δεδόξασται.

Ἑρμηνεία.

Καὶ τοῦτο τὸ Τροπάριον ἐδανείσθη ὁ μελῳδὸς ἀπὸ τὸ βιβλίον τῆς Ἐξόδου, ἀπὸ τὸ ὁποῖον ἐδανείσθη καὶ τὸν ἀνωτέρω Εἱρμόν. Ἀκούων γὰρ τὸν Παῦλον να λέγῃ, ὅτι ὁ παλαιὸς νόμος εἶχε σκιὰν καὶ τύπον τῶν μυστηρίων τῆς νέας χάριτος «Σκιὰν γὰρ ἔχων ὁ Νόμος τῶν μελλόντων ἀγαθῶν» (Ἑβρ. ι΄ 1). Διὰ τοῦτο μεταφέρει καὶ ἀλληγορεῖ τάς ἱστορίας τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, εἰς τὴν Νέαν Διαθήκην τοῦ Εὐαγγελίου.

Ὅθεν καὶ λέγει, ὅτι πάλαι μὲν ὁ Προφήτης Μωυσῆς ἐπροεικόνισεν εἰς τὸν ἑαυτὸν τοῦ τὸν τύπον τοῦ ἀχράντου πάθους τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ. Πῶς; Καὶ τίνι τρόπῳ; Τῶν ἱερῶν μεσούμεος· ἤτοι καθὼς ὁ Μωυσῆς ἐστέκετο εἰς τὸ μέσο τῶν ἱερῶν ἐκείνων ἀνδρών, τοῦ Ἀαρών, λέγω, τοῦ ἀδελφοῦ τοῦ, καὶ τοῦ Ὠρ(1)· οὕτω καὶ ὁ Δεσπότης Χριστὸς ἔπασχεν ἐν τῷ Σταυρῷ, εὑρισκόμενος ἀνάμεσα εἰς τοὺς δύο λῃστάς.

Σχηματισθεὶς δὲ πάλιν κατὰ τὸν τύπον τοῦ Σταυροῦ, ἐσήκωσε μὲ τάς σταυροειδῶς ἑξαπλωμένας χεῖράς του τρόπαιον, ἤτοι νίκην(2). Ἔφθειρε γὰρ διὰ μέσου τῆς σταυροειδοῦς ἑξαπλώσεως ταύτης, τὴν δύναμιν τοῦ πανωλέθρου καὶ ἀφανιστικοὺ ἐκείνου Βασιλέως Ἀμαλήκ, ὃς τὶς ἐπολέμει τὸν Ἰσραηλιτικὸν λαόν, καὶ δεν ἄφινεν αὐτὸν να περάση καὶ να ὑπάγῃ εἰς τῇ γῇ τῆς ἐπαγγελίας· καθὼς ἀναφέρεται ἡ ἱστορία αὐτὴ εἰς τὸ ιζ΄ τῆς Ἐξόδου Κεφάλαιον.

Διὰ τοῦτο, λέγει, ἡμεῖς οἱ Χριστιανοί, βλέποντες τὸν τύπον τοῦ Σταυροῦ ἔνδοξον καὶ νικῶντα, ἀκόμη καὶ ἐν τῇ σκιᾷ τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἂς μελωδήσωμεν ἐν ἐπινίκιον καὶ ἔνδοξον ᾆσμα εἰς Χριστὸν τὸν Θεόν, ὃς τὶς ἐχάρισε τόσην μεγάλην δύναμιν, καὶ εἰς αὐτὸν ἀκόμη τὸν ἐν τῇ Παλαιᾷ τύπον τοῦ Σταυροῦ τοῦ, ἐπειδὴ καὶ εἲναι δεδοξασμένος.

Ὅθεν καὶ ὁ θεῖος Γρηγόριος ὁ Θεσσαλονίκης ἐν τῷ εἰς τὴν προσκύνησιν τοῦ Σταυροῦ λόγῳ αὐτοῦ, γράφει ἕνα βαθὺ νόημα, λέγων «ὅ του Χριστοῦ Σταυρὸς προανεκηρύττετο καὶ προετυποῦτο μυστικὼς ἐκ γενεῶν ἀρχαίων, καὶ οὐδεὶς πότε κατηλλάγη τῷ Θεῷ χωρὶς τῆς του Σταυροῦ δυνάμεως»… καὶ ὥσπερ, μήπω ὄντος τοῦ ἀνθρώπου τῆς ἁμαρτίας, τοῦ υἱοῦ τῆς ἀνομίας, τοῦ Ἀντιχρίστου, λέγω, ὁ ἠγαπημένος τῷ Χριστῷ φησι Θεολόγος· «καὶ νῦν ἀγαπητοί, ὁ Ἀντίχριστός ἐστιν».

Οὕτω καὶ ὁ Σταυρὸς ἢν ἐν τοῖς προγενεστέροις καὶ πρὸ τοῦ τελεσθῆναι. «Ὁ γὰρ μέγας Παῦλος σαφέστερον ἡμᾶς διδάσκων, ὅτι, καὶ μήπω παραγενόμενος ἐν ἡμῖν ἐστιν ὁ Ἀντίχριστος, φησίν, ὅτι τὸ μυστήριον αὐτοῦ ἐνεργείται ( Β΄Θεσ. β΄ 7)) ἐν ἡμῖν οὕτω δὴ καὶ ὅ του Χριστοῦ Σταυρός, μήπως γεγονώς, ἐν τοῖς προπάτορσιν ἤν· τὸ γὰρ μυστήριον αὐτοῦ ἐνηργεῖτο ἐν αὐτοῖς. Ἀκολούθως δὲ φέρει παράδειγμα τὸν Ἄβελ, τὸν Σήθ, τὸν Ἐνώς, τὸν Ἐνώχ, τὸν Νῶε, τὸν Ἀβραάμ, Ἰσαάκ, Ἰακώβ, καὶ τοὺς λοιποὺς Προπάτορας καὶ Προφήτας».

Ἤθελε δὲ ἐρωτήσῃ τινάς, μὲ ποία ἄρα γε ἅρματα ἐπολέμουν οἱ Ἰσραηλῖται τὸν Ἀμαλὴκ καὶ τὰ ἐκείνου στρατεύματα, ἐνῶ αὐτοὶ ἅρματα δεν εἶχον, ὅταν ἐβγήκαν ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον; καὶ ἀποκρίνεται ὁ Ἰώσηπος σὺν τῷ ἱερῷ Θεοδωρήτω, ὅτι ὅταν ἐξέβρασεν ἡ ἐρυθρὰ Θάλασσα τοὺς Αἰγυπτίους εἰς τὰ περιγιάλια, ὅμου μὲ τὰ ἅρματα τῶν· τότε οἱ Ἑβραῖοι κουρσεύσαντες αὐτούς, ἔπηραν τὰ ἅρματα τῶν, καὶ ἐκεῖνα ἐμεταχειρίζοντο εἰς τὸν πόλεμον.

Τὶ δὲ νόημα συνάγεις, σῦ ἀγαπητὲ ἀναγνῶστα, ἀπὸ τὸ Τροπάριον τοῦτο; ὠφέλιμον ἀληθῶς καὶ ψυχωφελές. Διότι καθὼς ὁ Μωϋσῆς τότε, ἐν ὅσῳ εἶχεν ὑψωμένα τὰ χέρια τοῦ ὑψηλὰ εἰς σχῆμα Σταυροῦ, ἐνίκα ὁ Ἰσραηλιτικὸς λαὸς τὸν Ἀμαλήκ· ὅταν δὲ αὐτὰ ἐκατέβαζεν, ἐνίκα ὁ Ἀμαλήκ. «Καὶ ἐγένετο, ὅταν ἔπῃρε Μωϋσῆς τάς χεῖρας, κατίσχυεν Ἰσραήλ· ὅταν δὲ καθῆκε τάς χεῖρας, κατίσχυεν Ἀμαλὴκ» (Ἐξ. ιζ’ 11).

Οὕτω καὶ σὺ τώρα, ἐν ὅσῳ μὲν ἔχεις τάς χεῖράς σου σταυροειδῶς ὑψωμένας εἰς προσευχήν, νικᾷς τὸν νοητὸν Ἀμαλήκ, Διάβολον, ὃς τὶς σὲ πολεμεῖ, καὶ δεν σὲ ἀφίνει να περᾴσῃς, καὶ να ὑπάγῃς εἰς τὴν ἄνῳ Ἱερουσαλήμ· ὅταν δὲ ἀμελῶν κατεβάσης τάς χεῖράς σου, καὶ διαλύσῃς τὸν νικητικὸν τύπον τοῦ Σταυροῦ, τότε νικᾶται, κατὰ τὸν Βασίλειον, ὁ ἐν ἡμῖν Ἰσραήλ, ἤτοι ὁ διορατικὸς ἡμῶν νοῦς· ἐπειδὴ Ἰσραήλ, νοῦς ὁρῶν τὸν Θεόν, ἑρμηνεύεται.

Διὰ τοῦτο καὶ ὁ Προφήτης Δαβὶδ πρότερον ἐποίει, καὶ ὁ Παῦλος ὕστερον παραγγέλλει εἰς ἡμάς, να σηκώνωμεν τάς χεῖρας, ὅταν προσευχώμεθα. Διὰ τί; ἵνα τυπώνωμεν εἰς τὸν ἑαυτὸν μας ἐν τῇ προσευχῇ τὸ νικητικὸν σχῆμα τοῦ Σταυροῦ· ὁ μέν, λέγων, «ἔπαρσις τῶν χειρῶν μου θυσία ἐσπερινὴ» (Ψαλ. ρμ’ 2). Ὁ δέ, παραγγέλλων «Βούλομαι οὖν προσεύχεσθαι τοὺς ἄνδρας ἐν παντὶ τόπῳ, ἐπαίροντας ὁσίους χεῖρας» (ἃ’ Τιμοθ. β’ 8).

Καὶ τούτη εἲναι ἡ αἰτία, διὰ τὴν ὁποίαν ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ἐπενόησε τὰ στασείδια ἐν τῷ Ναῷ, ἵνα δηλαδὴ οἱ προσευχόμενοι Χριστιανοί, ἀκουμβίζοντες τάς χεῖρας τῶν ἐπάνω εἰς τὰ πλάγια ξύλα τῶν στασειδίων (οὐ γὰρ δύναται εἰς ὅλον τὸ διάστημα τῆς ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ προσευχῆς, να ἔχουν ὑψωμένας αὐτάς), τυπώνωσιν εἰς τὸν ἑαυτὸν τῶν ἐν τῇ προσευχῇ τὸν Τίμιον Σταυρόν· καθὼς τότε ἐτύπωνεν αὐτὸν καὶ ὁ Μωυσῆς, ἐν ὅσῳ εἶχεν ὑψωμένας τάς χεῖρας τοῦ(3).

Ἐν τῇ δυνάμει λοιπὸν τοῦ τιμίου Σταυροῦ, καὶ τῆς διὰ τῆς ἐπάρσεως τῶν χειρῶν ἐνεργουμένης προσευχῆς, ἐμπορεὶς να νικήσῃς, καὶ σὺ ἀδελφέ, τὸν νοητὸν Ἀμαλήκ, Διάβολον, περὶ οὐ γέγραπται «ἀρχὴ Ἐθνῶν, Ἀμαλήκ· καὶ τὸ σπέρμα αὐτῶν ἀπολεῖται» (Ἀριθμ. κδ’ 20).

Ποία δὲ εἲναι τὰ ἔθνη, τῶν ὁποίων εὑρίσκεται ἀρχὴ ὁ Διάβολος; εἲναι τὰ πλήθη τῶν δαιμόνων τῶν ὑποτασσομένων τῷ Διαβόλῳ. Ποῖον δὲ εἲναι τὸ σπέρμα τοῦ Ἀμαλὴκ καὶ τῶν δαιμόνων; εἲναι ἡ ἁμαρτία καὶ ὅλα τὰ πάθη, τὰ ὁποῖα ἐγέννησεν ὁ Διάβολος καὶ οἱ ὑπ’ αὐτὸν δαίμονες, ἤτοι ἡ φιλαυτία, ἡ οἴησις, ἡ ὑπερηφάνεια, ἡ γαστριμαργία, καὶ τὰ λοιπά.

Ὅθεν εἶπεν ὁ σοφὸς Νεῖλος «ἀρχὴ Ἐθνῶν Ἀμαλήκ, καὶ ἀρχὴ παθὼν γαστριμαργία». Μὴ φοβηθῇς λοιπόν, Χριστιανέ, τὸν νοητὸν Ἀμαλὴκ καὶ τὸν ἐκείνου ἀόρατον πόλεμον, ὄχι! ἐπειδὴ διὰ τῆς κρυφίας δυνάμεως τοῦ Σταυροῦ, πολεμεῖ μὲν αὐτὸν ὁ Χριστὸς καὶ δεν τὸν ἀφίνει να νικήσῃ, βοηθεῖ δὲ ἐσὲ τὸν ἀντιπολεμοῦντα ἐκεῖνον, καὶ νικητὴν αὐτοῦ δείκνυσι· καθὼς εἲναι γεγραμμένον «Ἐν χειρὶ κρυφίᾳ πολεμεῖ Κύριος ἐπὶ Ἀμαλὴκ ἀπὸ γενεῶν εἰς γενεὰς» (Ἕξ. Ἰζ’ 16).

Παραθαρρύνει δὲ σὲ καὶ ὁ θεολόγος Γρηγόριος, λέγων, «ἂν οὕτως ἐξέλθῃς Αἴγυπτον, Ἀμαλὴκ καταπολεμηθήσεται σοί, οὐχὶ ὅπλοις μόνον, ἀλλὰ καὶ πολεμίαις χερσὶ δικαίων, εὐχὴν ὅμου τυπούσαις καὶ Σταυροῦ τρόπαιον τὸ ἀήττητον» (Λόγ. εἰς τὸ Πάσχα).

Αγαπητοί φίλοι της σελίδας, παρακαλούμε να είστε ευγενικοί και κόσμιοι στις εκφράσεις σας, με σεβασμό, κατανόηση και αξιοπρέπεια, προς τους συνανθρώπους μας, όπως αρμόζει σε λογικούς ανθρώπους, αλλά και σε ενσυνείδητους Χριστιανούς οι οποίοι κάνουν πράξη τον Ευαγγελικό λόγο, «Αγαπάτε αλλήλους». Φυλάξτε το στόμα σας, από λόγια περιττά, πικρόχολα, ανώφελα, ασκηθείτε στην προσευχή του Ιησού, εγκρατευθείτε και ο Κύριος θα σας περιβάλλει με το ανεκτίμητο δώρο της αγάπης Του. Οι απόψεις της ιστοσελιδας μπορεί να μην ταυτίζονται με τα περιεχόμενα του άρθρου. Τα άρθρα που δημοσιεύονται εδώ, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν με οποιοδήποτε τρόπο την ιστοσελιδα. Οι διαχειριστές της ιστοσελιδας δεν ευθύνονται για τα σχόλια και τους δεσμούς που περιλαμβάνει. Κάθε γνώμη είναι σεβαστή, αρκεί να αποφεύγονται ύβρεις, ειρωνείες και προσβλητικοί χαρακτηρισμοί, γενικά και εναντίον των συνομιλητών ή των συγγραφέων. Μην δημοσιεύετε άσχετα σχόλια με το θέμα. Με βάση τα παραπάνω με λύπη θα αναγκαζόμαστε να διαγράφουμε τα απρεπή και βλάσφημα σχόλια τα οποία δεν αρμόζουν στον χαρακτήρα και στο ήθος της σελίδας μας χωρίς καμία άλλη προειδοποίηση.