Κιννάμωμον το κεϋλανικό

Κιννάμωμον το κεϋλανικό

Βιότοπος – περιγραφή
Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι Cinnamomum ceylanicum (Κιννάμωμον το κεϋλανικό) και ευδοκιμεί στη Νοτιοδυτική Ινδία και την Σρι Λάνκα. Παλιά την ονόμαζαν Σιναμική ή Σιναμόν.
Σε κανονικές συνθήκες, η κανέλα φτάνει σε ύψος τα 10 μέτρα. Οταν καλλιεργείται την κλαδεύουν διατηρώντας το ύψος στα 2 με 3 μέτρα.
Η γνωστή κανέλα που χρησιμοποιείται ως μπαχαρικό προέρχεται από τον φλοιό του δέντρου. Η συλλογή των φλοιών αρχίζει από τον 5ο χρόνο του δένδρου και από βλαστούς τουλάχιστον τριών ετών. Γίνονται δύο συλλογές τον χρόνο. Από Απρίλιο μέχρι και Αύγουστο, που είναι και η καλύτερη και από Νοέμβριο μέχρι Γενάρη. Ο φλοιός κόβεται σε λωρίδες και αποξηραίνεται στον ήλιο. Εχει φινετσάτο, διακριτικά μεθυστικό άρωμα και χρώμα θεσπέσιο, που αποτελεί ιδιαίτερη απόχρωση του καφέ, το λεγόμενο κανελί.
Είναι δημοφιλές άρτυμα, ειδικά για γλυκίσματα, χάρη στο περίφημο άρωμά της και τη γεύση της. Επίσης τη χρησιμοποιούν σε οδοντόκρεμες και σαν θυμίαμα.
Από το είδος Κιννάμωμον η Κάσσια λαμβάνεται η σινική κανέλα με παρόμοιες ιδιότητες.

Ιστορικά στοιχεία
Γνωστό από παλιά για τις θεραπευτικές του ιδιότητες, αναφέρεται για πρώτη φορά από τον βοτανολόγο του αυτοκράτορα Shen-Nung (2.700π.Χ.) και στη Βίβλο, όπου περιγράφεται πως παρασκευάζεται ένα ιερό μύρωμα από έλαια κανέλας, κάσσιας, μύρου και ελιάς. Στην Αίγυπτο τη χρησιμοποιούσαν στη ταρίχευση. Στον ναό του Απόλλωνα, στα Δίδυμα θυμιάτιζαν με αυτή ανακατεύοντάς την με κάσσια, λιβάνι, μύρο και άλλα μυρωδικά.
Συνταγές με ποτά με κανέλα βρίσκονται στα χειρόγραφα όλων των μοναστηριών του Μεσαίωνα.
Την αξία της κανέλας αποδεικνύουν γραπτές μαρτυρίες από τον 1ο μ.Χ. αιώνα, που αναφέρουν ότι 350 γραμμάρια του συγκεκριμένου μπαχαρικού άξιζαν όσο 5 κιλά ασήμι.
Μάλιστα έγιναν και πόλεμοι εξαιτίας της μεταξύ Ολλανδών, Πορτογάλων και Γάλλων για τη διεκδίκηση της Κεϋλάνης, η οποία κατά τον 17ο και 18ο αιώνα παρήγε αποκλειστικά και μόνο κανέλα.
Στη χώρα μας ήταν γνωστή -από τα μέσα του περασμένου αιώνα- η ιδιότητα του βοτάνου να μαλακώνει τους πόνους της περιόδου και να τονώνει το κυκλοφορικό.
Οι Ελληνίδες έπιναν τσάι κανέλας όταν είχαν καθυστέρηση. Σε περίπτωση έλλειψης του βοτάνου την έβραζαν μαζί με μοσχοκάρφια. Το ρόφημα της κανέλας στα καφενεία της εποχής εκείνης το σέρβιραν όπως το τσάι, τον καφέ και τη σοκολάτα.
Σαν θερμό βότανο βοηθά την κυκλοφορία και σίγουρα δεν επηρεάζει αρνητικά την μνήμη. Δεν γνωρίζω γιατί ο άγνωστος συνθέτης ενός δημοτικού τραγουδιού (Κόρην αγαπώ) αναφέρει ´Στη γειτονιά που θε να πας, κανέλα μη μασήσεις / και μοσχοκάρυδο μη φας και μας αλησμονήσεις´.
Στην Κίνα το βότανο θεωρείται θερμαντικό και τονωτικό για τα νεφρά, ωφέλιμο για καταστάσεις που συνδέονται με αδυναμία των νεφρών, όπως το άσθμα και το εμμηνοπαυσιακό σύνδρομο. Τους νεαρούς βλαστούς τους χρησιμοποιούν ως διεγερτικό της κυκλοφορίας για να ζεσταίνει τα κρύα πόδια και χέρια. Επίσης ως ιδρωταγωγό, ιδανικό για ´ψυχρές καταστάσεις´.

Συστατικά – χαρακτήρας
Ο φλοιός και τα φύλλα της Κανέλας περιέχουν αιθέριο έλαιο το οποίο είναι πλούσιο σε κινναμωμική αλδεϋδη (65-75%) και πολύ αρωματικό. Τα φύλλα του φυτού περιέχουν ευγενόλη (5%) και αναδύουν έντονα τη μυρωδιά της. Φλοιός πολύ καλής ποιότητας είναι αυτός που έχει μυρωδιά μεθυλαμυλικής κετόνης, η οποία δίνει αίσθηση φρεσκάδας ενώ η φλούδα της κινέζικης κανέλας δεν περιέχει μεθυλαμυλική κετόνη και ευγενόλη.
Ο φλοιός της κανέλας περιέχει ακόμη άμυλο, τανίνη, ανόργανες ουσίες (άλατα), γλοιώδη ουσία και μαρμυτόλη.

Ανθιση – χρησιμοποιούμενα
μέρη – συλλογή
Αυτό το πασίγνωστο μπαχαρικό έχει σημαντικές θεραπευτικές ιδιότητες. Τα χρησιμοποιούμενα μέρη του είναι ο φλοιός και το αιθέριο έλαιο που λαμβάνεται από τον φλοιό ή τα φύλλα του δέντρου. Ο φλοιός συλλέγεται από όσα κλαδιά έχουν από 3 έως 5 εκατοστά πλάτος, τα ξεφλουδίζουν, ξύνουν τον φελλό που αποτελεί το εσωτερικό στρώμα και κρατούν τις λεπτές φλούδες που αποξηραίνουν για να γίνουν τα γνωστά ξυλάκια κανέλας.

Θεραπευτικές ιδιότητες
και ενδείξεις
Δρα ως αναλγητικό, αντιβακτηριακό, αντιμυκητισιακό, αντιιϊκό, σπασμολυτικό, αρωματικό πικρό, άφυσο, διεγερτικό του κυκλοφορικού, αποχρεμπτικό.
Το λαμβάνουμε εσωτερικά σε προβλήματα καντινίασης, κρυολογήματα, γρίπη, βήχα και θωρακικές λοιμώξεις, δυσπεψία, μετεωρισμό, πονοκέφαλους, υπέρταση, ναυτία, πόνοι περιόδου, κράμπες και πόνοι στους μύες και το στομάχι, έλκος στομάχου και δωδεκαδακτύλου.
Επίσης έχει θετική δράση κατά την ανάρρωση για να στηρίξει τις λειτουργίες του πεπτικού συστήματος και να βοηθήσει την αποκατάσταση του οργανισμού.
Εξωτερικά έχει θετική δράση σε δερματικές μολύνσεις από βακτήρια και μύκητες, βήχα, κρυολογήματα και πιασμένους μύες.
Εξωτερικά το λαμβάνουμε με εισπνοές ατμών για βήχα και κρυολογήματα.
Εντριβές και μασάζ γίνονται με το αιθέριο έλαιο αραιωμένο σε έλαιο-βάση, για μολύνσεις και μυϊκές κράμπες.
Το αιθέριο έλαιο του βοτάνου διαθέτει αντισηπτικές και αναλγητικές ιδιότητες.
Ο φλοιός θερμαίνει και χαλαρώνει το πεπτικό σύστημα, ενώ ζεσταίνει όλη την κυκλοφορία με ευχάριστο τρόπο. Παίζει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση πολλών πεπτικών διαταραχών και λοιμώξεων.
Το αφέψημα του φλοιού είναι ένα εξαιρετικά ευχάριστο τσάι που βοηθά την πέψη και μπορεί να λαμβάνεται σε καθημερινή βάση.
Ξυλάκι ή σκόνη κανέλας σε ζεστό κρασί αναζωογονεί και ταυτόχρονα κατευνάζει.
Εχει αποδειχθεί ότι το βάμμα του φλοιού της καταπολεμά το Ελικοβακτήριο του Πυλωρού (είναι ο μικροοργανισμός που δημιουργεί έλκος στομάχου και δωδεκαδακτύλου).
Ερευνες έχουν δείξει ότι η κανέλα βοηθά στη μείωση του σακχάρου του αίματος κάνοντάς την χρήσιμη στους διαβητικούς.
Το τσάι της κανέλας είναι πολύ καλό για περιπτώσεις δυσπεψίας και μετεωρισμού και ανακουφίζει από πονοκεφάλους. Οταν πίνετε, μυρίστε βαθιά το άρωμα της. Θα σας βοηθήσει να χαλαρώσετε.
Θετική είναι η δράση του βάμματος του βοτάνου στις περιπτώσεις πόνων περιόδου.
Επίσης ανακουφίζει τις μυϊκές κράμπες και μειώνει τον πόνο.

Παρασκευή και δοσολογία
Ο φλοιός παρασκευάζεται ως αφέψημα. Η δοσολογία είναι 8 γραμμάρια σε ένα κιλό νερού και βράσιμο για 10 λεπτά.
Υπό μορφή βάμματος η δοσολογία είναι 2-5 ml του βάμματος σε ζεστό νερό μέχρι 4 φορές την ημέρα.
Υπό μορφή σκόνης χρησιμοποιείται σε άτονες πληγές. Το βάμμα και το λάδι του βοτάνου χρησιμοποιείται για εντριβές σε χρόνιους ρευματισμούς και αδυναμία.

Προφυλάξεις
Με το αιθέριο έλαιο πρέπει να είμαστε προσεκτικοί γιατί μπορεί να προκαλεί ερεθισμό σε κάποια άτομα. Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται από τις εγκύους.

Υ.Σ.: Όλα τα προηγούμενα άρθρα της στήλης μπορούμε να τα βρούμε στη διεύθυνση www.herb.gr.