Παλαιό Ημερολόγιο :
15/03/2024
Νέο Ημερολόγιο :
28/03/2024
Lang1 Lang2 Lang3 Lang4 Lang4

KATHGORIES

Παντζάρι

Παντζάρι

Bιότοπος – περιγραφή
Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι BETA vulgaris (Βέτα ή Μπέτα η κοινή). Ανήκει στην οικογένεια των Χηνοποδιοειδών.
Στη χώρα μας το συναντούμε με τις ονομασίες Παντζάρι, Κοκκινογούλι, Σακχαρότευτλο. Είναι φυτό ποώδες, με φύλλα βασικά και μακρύ μίσχο.
Παντζάρι
Το παντζάρι ανήκει στα ζαχαρότευτλα τα οποία προέρχονται από το γένος Beta το οποίο έχει 4 ποικιλίες (Vulgaris, Corollinae, Nanae και Patellares). Τα ζαχαρότευτλα είναι συνήθως κιτρινόλευκα και καλλιεργούνται συστηματικά στη χώρα μας. Το κηπευτικό παντζάρι ποικίλει σε χρώμα από βαθύ βυσσινί ως ζωηρό κόκκινο και άσπρο αλλά δημοφιλέστερη ποικιλία είναι το κόκκινο. Η μόνη ποικιλία που καλλιεργείται είναι η Beta vulgaris. Τα τεύτλα διακρίνονται, σε σακχαροφόρα, κτηνοτροφικά και κηπευτικά.
Τα σακχαροφόρα τεύτλα καλλιεργούνται κυρίως για την παραγωγή ζάχαρης, καθώς επίσης και για οινόπνευμα.
Κυρίως στην Γαλλία, αλλά και σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες παράγονται μεγάλες ποσότητες οινοπνεύματος από τα τεύτλα.
Τα κτηνοτροφικά τεύτλα καλλιεργούνται αποκλειστικά για τη διατροφή των ζώων, τα δε κηπευτικά για τη διατροφή των ανθρώπων.

Ιστορικά στοιχεία
Στην αρχαιότητα χρησιμοποιούσαν το παντζάρι μόνο ως φάρμακο. Το 1810 άρχισε να καλλιεργείται στη Γαλλία και τη Γερμανία για παραγωγή ζάχαρης.
Τα πρώτα προϊόντα από τα οποία ο πρωτόγονος άνθρωπος έπαιρνε τη ζάχαρη, ήταν το μέλι και τα διάφορα φρούτα. Η καλλιέργεια του ζαχαροκάλαμου καθώς και των ζαχαρότευτλων αρχίζει από πολύ νεότερους χρόνους.
Η ρίζα των ζαχαρότευτλων χρησιμοποιούνταν για τροφή από τους Αιγυπτίους κατά την εποχή που κατασκευάζονταν οι πυραμίδες του Χέοπα, στις οποίες ο Ηρόδοτος διάβασε μία σχετική επιγραφή που αναφερόταν στην αξία των ριζών των τεύτλων που καταναλώθηκαν από τους οικοδόμους.
Ο Ιπποκράτης συνιστά ζωμό τεύτλων σαν θρεπτικό μέσο. Ο Διογένης, ο Πλάτωνας, ο Κικέρων και ο Καλουμέλας κάνουν μνεία των τεύτλων. Ο Σίωνας (1ος αιών) αναφέρει ότι ο χυμός από ωμά σέσκουλα (ποικιλία παντζαριού χωρίς κεφαλή), εξαφανίζει την πυτιρίδα και τη φθειρίαση της κεφαλής και όταν ανακατευθεί με λειωμένο κερί τις τριχοφυτιάσεις και τον άχωρα (κασίδα).
Ακόμη και τα διάφορα σπυριά και τις σκληρύνσεις του δέρματος. Κατά τον μεσαίωνα τα ζαχαρότευτλα ήταν πολύ κοινή τροφή.
Η ανακάλυψη ότι η ζάχαρη που περιέχεται στα ζαχαρότευτλα είναι η ίδια με τη ζάχαρη του ζαχαροκάλαμου, έγινε το 1747 από τον γερμανό χημικό Andrea Marggraf. Αυτός πήρε ζάχαρη κόβοντας σε μικρές φέτες, ξηραίνοντας και κονιορτοποιώντας τα ζαχαρότευτλα για την παραγωγή ζάχαρης.
Μέχρι το 1799 δεν έγινε καμιά χρήση της ανακάλυψης αυτής, όταν ο μαθητής του, Franz Karl Achard, τελειοποίησε μια μέθοδο εξαγωγής της ζάχαρης σε βιομηχανική βάση.
Στη λαϊκή ιατρική χρησιμοποιούσαν τον χυμό του παντζαριού ως αποχρεμπτικό.
Στην Κρήτη δεν συμπαθούσαν τα τεύτλα και δεν τα καλλιεργούσαν στην ύπαιθρο. Μόνο γύρω από το Ηράκλειο τα καλλιεργούσαν σε μικρές περιοχές και τα κατανάλωναν οι Τουρκοκρητικοί και οι ´Φραγκοκαλόγριες´.
Αυτές ήταν οι καλόγριες του Τάγματος του Αγίου Ιωσήφ, που είχαν σχολή στο Ηράκλειο. Σε άγρια μορφή καταμετρήθηκαν στην Κρήτη 3 είδη του φυτού. Η Beta adanensis Aellen, B. macrocarpa Guss και B. vulgaris ssp.

Συστατικά – χαρακτήρας
Τα τεύτλα περιέχουν ένα μεγάλο αριθμό βιοχημικών στοιχείων μεταξύ των οποίων άζωτο, υδατάνθρακες, κυτταρίνη και καθόλου λίπος. Περιέχει ακόμη σαπωνίνες (βεταΐνη, ασοαραγίνη, ραφανόλη), γλυκουρονίδιο, βανιλλίνη, σίδηρο, βιταμίνη Α, θειαμίνη, ριβοφλαβίνη, νιασίνη, ασκορβικό οξύ, πρωτεΐνες, ασβέστιο, μαγκάνιο, κοβάλτιο και φωσφόρο.

Άνθιση – χρησιμοποιούμενα μέρη – συλλογή
Το παντζάρι σπέρνεται από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Αύγουστο.
Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται οι ρίζες και τα φύλλα του φυτού.

Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις
Η θεραπευτική τους αξία είναι αξιοσημείωτη. Είναι πολύ καλά σε περιπτώσεις έλλειψης μεταλλικών στοιχείων. Είναι κατάλληλα επίσης για την εξάλειψη των εντερικών θυλάκων με όξινες ουσίες, καθώς και για παθήσεις της χοληδόχου κύστης και του συκωτιού. Επειδή είναι πλούσια σε βιταμίνη Α. δεν ενδείκνυνται μόνο για το απεκκριτικό σύστημα αλλά δρουν ευεργετικά στο πεπτικό και λεμφικό σύστημα.
Χρησιμοποιούμε συνήθως τα σαρκώδη ριζώματα και τα φύλλα για τις δροσιστικές, καταπραϋντικές και καθαρτικές τους ιδιότητες. Θεραπεύουν τις λοιμώξεις του τριχωτού της κεφαλής, τη φθειρίαση (δερματική αρρώστια των άκρων) και την κασίδα (αλωπεκία).
Ο χυμός του φυτού δρα κατά της λιποθυμίας, ενώ το κατάπλασμα φρέσκου παντζαριού είναι κατά των μωλώπων.
Σύγχρονες έρευνες έχουν επιβεβαιώσει πολλές θεραπευτικές ιδιότητες του φυτού.
Έρευνα του πανεπιστημίου του Exeter έδειξε ότι πίνοντας χυμό παντζαριού μπορούμε να ενισχύσουμε τις αντοχές μας ώστε να γυμναζόμαστε 16% περισσότερο.
Η υψηλή περιεκτικότητα των παντζαριών σε νιτρικά ιόντα μειώνει τις απαιτήσεις του οργανισμού για οξυγόνο, καθιστώντας τη γυμναστική πιο εύκολη. Αν και δεν έχει αποδειχθεί ο ακριβής μηχανισμός, οι ερευνητές υποθέτουν ότι υπεύθυνη για τη βελτίωση των αντοχών κατά αυτόν τον τρόπο, είναι η μετατροπή των νιτρικών ιόντων σε μονοξείδιο του αζώτου.
Έρευνα του Queen Marry University of London απέδειξε ότι όσοι έπιναν μόλις ένα ποτήρι 250ml χυμού παντζαριού, μείωναν την πίεσή τους εντός 24 ωρών. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η ποσότητα νιτρικού άλατος είναι αυτή που έχει τις ευεργετικές -για την υψηλή πίεση- ιδιότητες. Αυτό οφείλεται στην μετατροπή του νιτρικού άλατος -με το σάλιο- σε νιτρώδες άλας.
Έρευνα που έγινε σε πειραματόζωα, έδειξε ότι το φολικό οξύ που βρίσκεται στις φυτικές ίνες των παντζαριών, μπορεί να μειώσει τόσο τη χοληστερίνη, όσο και τα τριγλυκερίδια.
Τα παντζάρια περιέχουν μια ουσία, τη βηταΐνη, η οποία μειώνει τα επίπεδα ομοκυστεΐνης και θωρακίζει απέναντι σε διάφορες καρδιαγγειακές παθήσεις. Μεγάλες ποσότητες ομοκυστεΐνης στον οργανισμό μπορεί να ευθύνονται για φλεγμονές στα αιμοφόρα αγγεία. Η βηταΐνη είναι μια χολίνη η οποία συντελεί αποτελεσματικά στην μείωση της ομοκυστεΐνης και έτσι θωρακίζει την καρδιά μας. Μερικές έρευνες σχετικά με τις ιδιότητες της βηταΐνης, έχουν δείξει ότι μπορεί να βοηθάει και στην αντιμετώπιση ηπατικών παθήσεων. Πιο συγκεκριμένα, αποτρέπει τη συσσώρευση λίπους στο συκώτι, η οποία μπορεί να προκληθεί από την αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ, την παχυσαρκία, την ανεπάρκεια πρωτεϊνών, το διαβήτη κ.λπ..
Τα παντζάρια περιέχουν βητακυανίνη, ένα αντιοξειδωτικό το οποίο βοηθάει στην αντιμετώπιση γνωστικών ασθενειών όπως το Αλτσχάιμερ και η γεροντική άνοια. Το συγκεκριμένο αντιοξειδωτικό αποτρέπει την περαιτέρω ζημιά στα εγκεφαλικά κύτταρα. Έρευνες πάνω στο καρκίνο του εντέρου, έχουν δείξει ότι οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες των παντζαριών ενισχύουν την ανάπτυξη των κυττάρων CD8, τα οποία εντοπίζουν και καταστρέφουν ανώμαλα κύτταρα. Επίσης, εργαστηριακές έρευνες έδειξαν ότι η βετανίνη μειώνει την ανάπτυξη όγκων μέσω πολλαπλών μηχανισμών. Τα καρκινικά κύτταρα που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτές τις έρευνες ήταν από το έντερο, τα κεντρικό νευρικό σύστημα, τους πνεύμονες, το στήθος, τον προστάτη, το στομάχι και τα γεννητικά όργανα. Οι έρευνες δεν κατέστησαν το παντζάρι ως «αντικαρκινική» τροφή αλλά τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά.

Παρασκευή και δοσολογία
Ρίζωμα και φύλλα παρασκευάζονται ως αφέψημα με χρόνο βρασμού 15-20 λεπτά. Ο χυμός λαμβάνεται από τα φρέσκα φύλλα και την ρίζα. Όταν χρησιμοποιούμε τον χυμό για προβλήματα του τριχωτού της κεφαλής πλένουμε το κεφάλι με χυμό και τρίβουμε το πονεμένο μέρος με πολτό ανακατεμένο με κερί.

Προφυλάξεις
Κάποιοι ενδέχεται να δουν τα ούρα και τα κόπρανά τους να κοκκινίζουν τρώγοντας παντζάρια, παρενέργεια που είναι όμως αβλαβής.
Όσοι ακολουθούν αντιπηκτική αγωγή, καλό είναι να μην υπερβάλουν στην κατανάλωση τους γιατί η βιταμίνη Κ που περιέχουν συμβάλλει στην πήξη του αίματος. Τα φύλλα του φυτού περιέχουν οξαλικά άλατα. Για τον λόγο αυτό όσοι υποφέρουν από πέτρες στα νεφρά να τα αποφεύγουν.
Όταν τρώγονται ωμά, ενδέχεται να δημιουργήσουν δυσκολία σε άτομα με ευαίσθητα έντερα.

Υ.Σ. Όλα τα προηγούμενα άρθρα της στήλης μπορούμε να τα βρούμε στη διεύθυνση www.herb.gr.

Αγαπητοί φίλοι της σελίδας, παρακαλούμε να είστε ευγενικοί και κόσμιοι στις εκφράσεις σας, με σεβασμό, κατανόηση και αξιοπρέπεια, προς τους συνανθρώπους μας, όπως αρμόζει σε λογικούς ανθρώπους, αλλά και σε ενσυνείδητους Χριστιανούς οι οποίοι κάνουν πράξη τον Ευαγγελικό λόγο, «Αγαπάτε αλλήλους». Φυλάξτε το στόμα σας, από λόγια περιττά, πικρόχολα, ανώφελα, ασκηθείτε στην προσευχή του Ιησού, εγκρατευθείτε και ο Κύριος θα σας περιβάλλει με το ανεκτίμητο δώρο της αγάπης Του. Οι απόψεις της ιστοσελιδας μπορεί να μην ταυτίζονται με τα περιεχόμενα του άρθρου. Τα άρθρα που δημοσιεύονται εδώ, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν με οποιοδήποτε τρόπο την ιστοσελιδα. Οι διαχειριστές της ιστοσελιδας δεν ευθύνονται για τα σχόλια και τους δεσμούς που περιλαμβάνει. Κάθε γνώμη είναι σεβαστή, αρκεί να αποφεύγονται ύβρεις, ειρωνείες και προσβλητικοί χαρακτηρισμοί, γενικά και εναντίον των συνομιλητών ή των συγγραφέων. Μην δημοσιεύετε άσχετα σχόλια με το θέμα. Με βάση τα παραπάνω με λύπη θα αναγκαζόμαστε να διαγράφουμε τα απρεπή και βλάσφημα σχόλια τα οποία δεν αρμόζουν στον χαρακτήρα και στο ήθος της σελίδας μας χωρίς καμία άλλη προειδοποίηση.