Ωτόχορτο

Ωτόχορτο

Bιότοπος – περιγραφή
Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι SEMPERVIVUM tectorum L. (Σεμπερβίβο το επίστεγο ή Αείζωον το επίστεγο). Ανήκει στην οικογένεια των Κρασουλιδών. Οι κοινές του ονομασίες είναι Σεμπερβίβο, Ωτόχορτο ή Γομφρένα.

Το φυσικό του περιβάλλον βρίσκεται σε υψόμετρα από 1000 μέτρα και άνω στις ορεινές περιοχές της κεντρικής και νότιας Ευρώπης και στα νησιά της Μεσογείου.
Φυτό καλλιεργούμενο, ημιαυτοφυές, προσαρμοσμένο σε μερικά μέρη.Είναι διαδεδομένο, ενίοτε πολύ, σε βραχώδεις ασβεστώδεις περιοχές. Είναι ανθεκτικό στη ξηρασία και φυτρώνει ακόμα και στις σκεπές των σπιτιών.
Είναι μικρό, ποώδες, πολυετές φυτό, που μοιάζει με μικρή αγκινάρα ή λάχανο. Αποτελείται από ένα πυκνό ρόδακα από σαρκώδη, γεμάτα χυμό φύλλα. Ο ανθικός άξονας φέρει μία ομάδα από στάχεις ανθέων, που έχουν σχήμα αστεριού και χρώμα ρόδινο. Το Ωτόχορτο ανθίζει 3-4 χρόνια μετά τη φύτευση του. Είναι όμως η άνθιση του αυτή και σημάδι ότι ολοκληρώθηκε ο κύκλος της ζωής του. Μετά την άνθιση μαραίνεται και το κενό που αφήνει πολύ σύντομα θα γεμίσει από νέα μικρά φυτά. Το φυτό αναπτύσσεται εύκολα και το μυστικό του είναι ότι ευδοκιμεί όταν το αμελούμε. Πολύ πιο εύκολα θα ζήσει αν το αφήσουμε ήσυχο με λίγο χώμα, παρά να το βάλουμε σε χώμα πλούσιο σε οργανικά στοιχεία και να το ποτίζουμε συνέχεια. Αυτός είναι μάλλον ο καλύτερος τρόπος για να το σκοτώσουμε. Τρία πράγματα απαιτεί το φυτό αυτό. Πλούσιο ήλιο, καλά στραγγιζόμενο χώμα και πολύ λίγο νερό.
Υπάρχουν 50 περίπου είδη SEMPERVIVUM και πάνω από 6.000 ποικιλίες. Ποικίλουν ως προς το χρώμα, την υφή και το μέγεθος. Τα χρώματα είναι πράσινο, ασημί, βυσσινί, λαμπερό κόκκινο και πολλές αποχρώσεις και συνδυασμοί μεταξύ αυτών. Άλλα από αυτά είναι λεία στην αφή, άλλα είναι βελούδινα και άλλα που φαίνονται σαν να είναι αραχνιασμένα (SEMPERVIVUM arachnoideum).

Ιστορικά στοιχεία
Το όνομα του φυτού προέρχεται από τις λατινικές λέξεις «semper» (φίδι), «Vivum» (πάντα) και tectum που σημαίνει «στέγη». Συνεπώς το SEMPERVIVUM tectum σημαίνει «ζει για πάντα στις στέγες».
Είναι φυτό γνωστό από την αρχαιότητα. Τόσο οι Ρωμαίοι όσο και οι Σκανδιναβοί το θεωρούσαν ιερό φυτό. Επίσης πίστευαν ότι η εμφάνιση του φυτού που έβγαινε στις ξύλινες οροφές των σπιτιών, προφύλασσε τα σπίτια από κεραυνούς , καταιγίδες και μαγεία και έτσι εξασφάλιζε την ευημερία των κατοίκων του σπιτιού. Οι Ρωμαίοι θεωρούσαν ότι ο χυμός του φυτού μπορούσε να προστατεύσει τις καλλιέργειές τους από τις επιθέσεις κάμπιας.
Το SEMPERVIVUM tectorum στη λαϊκή ιατρική χρησιμοποιήθηκε εναντίον κάλων, καψιμάτων , τσιμπήματα εντόμων και αιμορροΐδων. Οι χωρικοί χρησιμοποιούσαν ακόμη το χυμό του φυτού σε περιπτώσεις παθήσεων των ματιών, έρπητα και εξελκώσεων.

Συστατικά – χαρακτήρας
Τα φύλλα του Ωτόχορτου περιέχουν στυπτικές ουσίες (τανίνες) , μαλικό οξύ σε μεγάλη ποσότητα ( το οποίο αποτελεί έναν από τους καταλύτες για την μετατροπή των σακχάρων και των λιπών σε ενέργεια, ώστε να μην συσσωρεύονται στο σώμα) βλεννώδεις και μαλακτικές ουσίες.

Άνθιση – χρησιμοποιούμενα μέρη – συλλογή
Ανθίζει τον Ιούλιο και Αύγουστο. Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται τα φύλλα του φυτού.

Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις:
Σε μικρές δόσεις το βότανο δρα ως διουρητικό και ανθελμινθικό ενώ σε υπερβολικές δόσεις γίνεται εμετικό και καθαρτικό. Τα φύλλα του φυτού έχουν παρουσιάσει αντιμικροβιακές ιδιότητες σε εργαστηριακές έρευνες.
Οι χυμοί από τα φύλλα περιέχουν ουσίες ψυκτικές και στυπτικές και είναι πολύ αποτελεσματικοί στην επούλωση. Τα θρυμματισμένα φύλλα τοποθετούνται στις πληγές και εγκαύματα που αιμορραγούν, σε ερεθισμένο δέρμα ή δήγματα εντόμων.
Το έγχυμα των φύλλων χρησιμοποιείται στάζοντας μερικές σταγόνες στο μάτι , σε περίπτωση ερεθισμού των βλεφάρων ή εσωτερικά στο αυτί, στον ερεθισμό και πόνο του αυτιού. Υπό μορφή καταπλάσματος βοηθά στις παρωνυχίδες για να βγει το νύχι από το κρέας. Το βάμμα που παρασκευάζεται από νωπό φυτό, χρησιμοποιείται εναντίον της δυσμηνόρροιας και της αμηνόρροιας.

Παρασκευή και δοσολογία
Το έγχυμα γίνεται με φρέσκα φύλλα του Ωτόχορτου, τα οποία κοπανιούνται και αφήνονται σε ένα ποτήρι βραστό νερό για 20-30 λεπτά. Το υγρό στραγγίζεται και αφού κρυώσει, χρησιμοποιείται στάζοντας 2-3 σταγόνες στο αυτί που πονά.

Προφυλάξεις
Η κατανάλωση του βοτάνου εσωτερικώς δεν συνιστάται εξ αιτίας των αλκαλοειδών που περιέχει .

Υ.Σ. Όλα τα προηγούμενα άρθρα της στήλης μπορούμε να τα βρούμε στη διεύθυνση www.herb.gr.